Νοέμβριος και Δεκέμβριος 2008 - Διάφορα νέα που μαζεύτηκαν κατά το τελευταίο 6μηνο. Η επιλογή επαφίεται στους επισκέπτες, ανάλογα με τα θέματα που περισσότερο ενδιαφέρουν (επιστημονικές ανακοινώσεις, συνέδρια, διαδικτυακή συζήτηση, δικαστικά, διοικητικά), κάνοντας κλικ με το "χεράκι" στην αντίστοιχη υπερσύνδεση.

Παρά τον απηνή και εντελώς παράλογο πόλεμο που μας έχουν εξαπολύσει διάφορα "ελλαδικά" κρατικοδίαιτα όργανα, η Ανθρωπολογική Εταιρεία Ελλάδος συνεχίζει με όσα μέσα διαθέτει ό,τι αφορά την υπεράσπιση του έργου της, καθώς και την επιστημονική ή εκλαϊκευμένη πληροφόρηση του κοινού. Ούτως ή άλλως οι διάφοροι ξένοι που υποδαυλίζουν ή/και μετέχουν στην εναντίον μας εκστρατεία εδώ και 10ετίες, το συμφέρον τους κοιτάνε, όπως με τη σειρά τους αυτοί το αντιλαμβάνονται. Περισσότερο λοιπόν ενδιαφέρει γιατί οι "ντόπιοι" παράγοντες, διαχρονικά και κατά κύματα, ουσιαστικά από τα χρήματα των φορολογούμενων, λυσσομανούν ακόμα και με ασύστολες συκοφαντίες.

Για παράδειγμα, παρότι συκοφάντης με αμετάκλητη δικαστική απόφαση, ο έκπτωτος τ. Νομάρχης Χαλκιδικής, στις 6 Οκτωβρίου 2008 μας επετέθη ξανά μέσω διαδικτυακής συζήτησης στη διεύθυνση: http://press-gr.blogspot.com/2008/10/blog-post_146.html. Συγκινητικό το πλήθος των ανθρώπων που έσπευσαν να καυτηριάσουν την ανήκουστη επίθεσή του. Επειδή παρόμοιες σελίδες ανανεώνονται και μπορεί να μην ανευρίσκονται αργότερα, η σχετική συζήτηση αντιγράφηκε αυτούσια εδώ (χωρίς διόρθωση των ορθογραφικών λαθών), η οποία επίσης συνοδεύτηκε από ορισμένα συμπληρωματικά σχόλια στις 3-11-2008. Εντύπωση προκαλεί η σκέψη ανώνυμου αναγνώστη ότι: «Η κερκόπορτα του σύγχρονου ελληνικού κράτους βρίσκεται μέσα στο υπουργείο πολιτισμού» (;!). Ενημερωτικά πάντως αναρτούμε την 2549/2006 τελεσίδικη και αμετάκλητη απόφαση του Εφετείου Θεσσαλονίκης, που αποφαίνεται ότι η Πολιτεία οφείλει το τεράστιο ποσό των 170.000 ευρώ σε μας και όχι εμείς στην Πολιτεία.

Από την άλλη, η προώθηση του επιστημονικού μας έργου γίνεται μέσα από συνέδρια σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Τέλος Ιουνίου παρακολουθήσαμε στο Ζάππειο Μέγαρο ορισμένες ομιλίες από το 4ο Διεθνές Συνέδριο: «Δημοκρατικές Αρχές των Κλασσικών Χρόνων στους Σύγχρονους Πολιτικούς Θεσμούς». Πολύ αξιόλογη (28 Ιουνίου 2008) η ομιλία της καθηγήτριας Γεωργίας Ξανθάκη - Καραμάνου: "Οι διαχρονικές αξίες της Δημοκρατίας στην αρχαία ελληνική τραγωδία, με αναφορές στην ισονομία, κοινωνική δικαιοσύνη, τήρηση των άγραφων νόμων και του γραπτού θεσμοθετημένου δικαίου, καθώς και σεβασμό προς τα ανθρώπινα δικαιώματα ως θεμελιώδεις διαχρονικές αξίες που αναδεικνύονται μέσα από τα αθάνατα κείμενα της αρχαίας ελληνικής τραγωδίας". Ακολούθησε συζήτηση όπου από το ακροατήριο αναφέρθηκαν τα τετριμμένα περί ιμπεριαλιστικής δύναμης της αρχαίας Αθήνας, η οποία είχε κλείσει τον κύκλο της ζωής της κλπ. Σε σύντομη παρέμβασή μας επισημάνθηκε ένα μόνο πράγμα: Η ιστορία της εποχής έχει γραφεί κατ’ εξοχήν από ολιγαρχικούς (δεν σώθηκε ούτε μια αφήγηση δημοκρατικών), γεγονός που εγκυμονεί τον κίνδυνο τα γεγονότα να παρερμηνεύονται και μέχρι σήμερα μα μην αποδίδονται όπως στην πραγματικότητα έγιναν.

Στις 3-5 Ιουλίου 2008, υπό την αιγίδα του Δήμου Αθηναίων στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, πραγματοποιήθηκε το 1ο Παγκόσμιο Συνέδριο Νεοελληνικών Σπουδών. Συμμετείχαμε εκτός προγράμματος με γραπτό κείμενο που επιδόθηκε στη Γραμματεία του Συνεδρίου και το ΥΠ.ΠΟ: Αναγωγή Ελληνικών Λέξεων στην Εποχή του Λίθου.

Τέλος Αυγούστου μεταβήκαμε στη Δανία για τις εργασίες του 16ου Πανευρωπαϊκού Συνεδρίου Ανθρωπολογίας. Η σχετική ανακοίνωση ήταν: Η κατανομή των λίθινων εργαλειότυπων και η τεχνολογική τους εξέλιξη διαμέσου της στρωματογραφικής ακολουθίας του Σπηλαίου Πετραλώνων. Η περίληψη της ανακοίνωσης δημοσιεύθηκε στη σελίδα 122 των πρακτικών του Συνεδρίου. Σε εύθετο χρόνο θα παρατεθούν εκτενέστερες αναφορές σε δρώμενα ή παρουσιάσεις από άλλες ενδιαφέρουσες ανακοινώσεις, όπως για παράδειγμα (σελ. 99) του Alan Mann: Η "Επανάσκεψη" (αναθεώρηση) των Νεαντερτάλ ως Προγόνων (Rethinking Neanderthals as Ancestors). Πιθανόν τυχαία το National Geographic (τεύχος Οκτωβρίου 2008) αναφέρεται με κύριο άρθρο στο ίδιο θέμα, χωρίς όμως να συμπεριλαμβάνει και τα αντίθετα επιχειρήματα της ανωτέρω ανακοίνωσης, παρά μόνο ακροθιγώς ορισμένα από εκείνα του Τρινκάους. Στο ίδιο άρθρο του N. G. προβάλλονται οι, τουλάχιστον παρωχημένες για μας, διαφορετικές αντίστοιχες απόψεις - περί παντελούς εξαφάνισης των Νεαντερτάλ - όπως των Στρίγκερ ή Χαρβάτη, η οποία στη συνέχεια μίλησε προσκεκλημένη του Α.Π.Θ. στις 9-10-2008, με θέμα: Νεάντερταλ και Homo sapiens: Η άφιξη του σύγχρονου ανθρώπου στην Ευρώπη και ο ρόλος των αρχαϊκών πληθυσμών στην εξέλιξη του ανθρώπου... Επιμένουν ακόμα και όταν οι δικές τους έρευνες τους διαψεύδουν, όπως π.χ. προκύπτει από τα γονίδια ότι οι ευρωπαϊκοί Νεαντερτάλ ήταν λευκόδερμοι ή/και κοκκινοτρίχηδες.

Στις 9 Σεπτεμβρίου 2008 ο προϊστάμενος της Εφορείας Παλαιοανθρωπολογίας – Σπηλαιολογίας Β. Ελλάδος (ΕΠΣΒΕ), κ. Αντρέας Ντάρλας (και όψιμα στενός συνεργάτης της κ. Χαρβάτη) μας απέστειλε έγγραφο, με το οποίο ούτε λίγο, ούτε πολύ ζητούσε την μεθεπομένη να ξεναγήσει τους δημοσιογράφους της εκπομπής «Γυρίσματα» στο σπήλαιο Πετραλώνων (που τελικά προβλήθηκε με αφήγηση του Άρη Πουλιανού, στον ΣΚΑΪ, 15-10-2008). Τέτοια χονδροειδέστατη απαίτηση του εν λόγω αρχαιολόγου, αντιμετωπίστηκε ως ανήθικη με επιστολή εκ μέρους του Άρη Πουλιανού, ο οποίος δεν μπορούσε να πιστέψει ότι υπάρχουν παρόμοιοι κρατικοί λειτουργοί να θέλουν μπροστά στα μάτια του να επιδείξουν (ή ό,τι άλλο) το μισού αιώνα έργο του. Προφανώς ο ανωτέρω προϊστάμενος είχε και τη στήριξη της Γενικής Διευθύντριας Αρχαιοτήτων κ. Β. Βασιλοπούλου (γνωστής μεταξύ άλλων και από την ανάμειξή της στα σκάνδαλα αξιοποίησης των σπηλαίων Ζωνιανών και Αλιστράτης). Έτσι και παρόλα αυτά, ο κ. Ντάρλας εμφανίστηκε 11 Σεπτεμβρίου 2008 να προχωρήσει αμετανόητος στις άχαρες πράξεις του. Αν και ο Πουλιανός του πρότεινε να τον ξεναγήσει ώστε να ενημερωθεί και εκείνος για το τι έχει αφιλοκερδώς επιτελεστεί από την ΑΕΕ στο σπήλαιο (πρβλ. σχετικό), εκείνος έφυγε κακήν κακώς, προφανώς επειδή δεν προχώρησε η μερική έστω υποκατάστασή μας και η πολυπόθητη αποβολή από το χώρο, όπως διακαώς ακόμα πασχίζουν και ο προαναφερόμενος τ. Νομάρχης με τον τ. υπουργό Πολιτισμού κ. Ε. Βενιζέλο...

Ο Οκτώβριος ήταν ιδιαίτερα εξουθενωτικός. Στην Αμερικάνικη (ενν. των Η.Π.Α.) Αρχαιολογική Σχολή, η Ελληνική Αρχαιομετρική Εταιρεία πραγματοποίησε το 5ο της Συμπόσιο (10-12 Οκτ. 2008). Μεταξύ των ομιλητών ήταν και ο ανωτέρω κ. Ντάρλας, ο οποίος αναφέρθηκε σε έρευνες επί των σπηλαίων της Δυτικής Μάνης. Μόνο που «ξέχασε» να πει ότι οι αντίστοιχες μελέτες (στις οποίες τον εισήγαγε η ΑΕΕ) ξεκίνησαν στο τέλος της 10ετίας του 1970 από τον Άρη Πουλιανό και ύστερα από ανάλογες παροτρύνσεις του κ. Ανδρέα Ανδρέικου, ο οποίος μάλιστα δημοσίευσε και σχετικό άρθρο στο περιοδικό μας «Άνθρωπος» για να κατοχυρώσει τις ανακαλύψεις του (κάτι είχε φαίνεται υποψιαστεί για προθέσεις υφαρπαγής και αγνωμοσύνης). Την εποχή εκείνη πολύ παρακάλεσε τον Αρη Πουλιανό να του παραχωρήσει τις έρευνες στη Μάνη ο κ. Ντάρλας, ο οποίος όμως φαίνεται ότι τελικά μπέρδεψε την Πελοπόννησο με τη Χαλκιδική. Διευκρινιστικά αναφέρεται ότι με συστατικές επιστολές και γνωριμίες του Άρη Πουλιανού ξεκίνησε τη διδακτορική του διατριβή ο εν λόγω αρχαιολόγος κοντά στον Ανρύ ντε Λουμλέ στη Γαλλία. Σε παρέμβασή μας στο 5ο Συμπόσιο Αρχαιομετρίας επισημάνθηκε ότι χαιρόμαστε που συνεχίζονται οι έρευνες της Α.Ε.Ε. στη Μάνη και ας μην αναφέρθηκε τίποτε σχετικά. Ο κ. Ντάρλας δεν καταδέχτηκε να απαντήσει ή να σχολιάσει την στάση του, παρά μόνο χαμογέλασε αυτάρεσκα (;) προς το ακροατήριο. Το συντομότερο θα αναρτήσουμε αυτούσιο το ως άνω άρθρο του κ. Ανδρέικου (μαζί με πληθώρα άλλων στοιχείων), όπως υποσχεθήκαμε και ενώπιον των παρευρισκομένων στο Συμπόσιο. Δεν παραλείψαμε να ευχαριστήσουμε και τους οικοδεσπότες που έστω έμμεσα υποστηρίζουν τις έρευνες του Άρη Πουλιανού (for indirectly supporting the research of Dr Aris Poulianos). Σε άλλη ομιλία αναδείχτηκε το πρόβλημα της επιζήμιας χλωρίδας που έχει αναπτυχθεί στο σπήλαιο του Νυμφόληπτου στον Υμηττό (πέρα δηλ. από τις μπογιές που έριξαν στα γλυπτά του κάτι εργάτες). Καθώς μας ζητήθηκε η γνώμη μας για την προστασία του (ως βιολόγων), από ετούτες τις γραμμές σαν μια απλή λύση προτείνουμε να γίνει ένα στέγαστρο που να αποτρέπει τις ηλιακές ακτίνες να εισέρχονται στο σπήλαιο. Προτείνουμε επίσης η κατασκευή του να μην ξεπερνά τις 30.000 ευρώ και η υλοποίηση να ανατεθεί σε ένα μη κυβερνητικό φορέα (π.χ. ΑΕΤΟΣ, ΕΣΕ, ΣΕΛΑΣ, ΣΠΕΛΕΟ, ΦΟΣ), που θα δράσει αφιλοκερδώς με στοργή, αλλά και χωρίς τους γνωστούς υπερδεκαπλασιαμούς στα έξοδα που συνοδεύουν συνήθως τις εργασίες κρατικών υπηρεσιών (έτσι όπως έχουν καταντήσει). Παραδείγματος χάριν, με άδειες του ΥΠ.ΠΟ., 300 μ. πάνω από την είσοδο του σπηλαίου Πετραλώνων στήθηκε ένα κιόσκι που θυμίζει ρωμαϊκό φυλάκιο, αφού επιπλέον από τον τ. Δήμαρχο Τρίγλιας δαπανήθηκε αλόγιστα το τεράστιο ποσό των 120.000 ευρώ. Πέρα από τις καταστροφές που προκάλεσε στον αρχαιολογικό χώρο (περιττό να αναφερθεί ότι το ΥΠ.ΠΟ. ούτε καν διερεύνησε τις σχετικές καταγγελίες μας), σημειώνεται ότι εδώ και τρία χρόνια που έγινε το άχρηστο έργο, ούτε ένας τουρίστας δεν το έχει επισκεφθεί, αν ίσως εξαιρεθούν ορισμένοι αλλοδαποί βοσκοί που βόσκουν κατσίκια στην περιοχή. Θα ήταν άραγε δύσκολο αυτό το κιόσκι να μεταφερθεί στον Υμηττό ώστε να χρησιμεύσει και σε κάτι πιο ουσιώδες;

Όπως προαναφέρθηκε, κατά την Πανελλήνια Σπηλαιολογική Συνάντηση στον Αλμυρού Βόλου αναπτύχθηκε στις 11 Οκτωβρίου το θέμα: Η θέση ανεύρεσης και η κατάσταση διατήρησης του ανθρώπινου κρανίου από το σπήλαιο Πετραλώνων. Δισέλιδο γραπτό μοιράστηκε στους περισσότερους συμμετέχοντες. Την ίδια ημερομηνία η σχετική είδηση δημοσιεύθηκε από την βουλευτή κ. Σοφία Βούλτεψη στην Απογευματινή. Στο άρθρο της κάνει έκκληση ώστε μισό αιώνα μετά επιτέλους να ξεκολλήσει το ρολόι και να προχωρήσει η συζήτηση και άλλων θεμάτων... Μακάρι να γινόταν ως δια μαγείας κάτι ανάλογο. Αντίθετα, τα εν Ελλάδι αντίστοιχα πράγματα είναι απογοητευτικά. Ως προς το ζήτημα της κατάστασης διατήρησης του κρανίου, αφού εξαντλήσαμε επί 1/4 του αιώνα κάθε δυνατή παρότρυνση προς την Αρχαιολογική Υπηρεσία να πράξει το καθήκον της, πήραμε εκ μέρους του κ. Ντάρλα (15-1-2008 / 3059) την απάντηση (επιλέξει): ότι η κατάσταση διατήρησης είναι ικανοποιητική (;!). Δηλαδή παρά τα όσα στοιχεία παραθέτουμε, ούτε γάτα, ούτε ζημιά. Αναγκαστήκαμε έτσι να προσφύγουμε στην επιδιαιτησία του Συνηγόρου του Πολίτη, ο οποίος μας κοινοποίησε επιστολή του και αναμένονται περαιτέρω ενέργειες. Σε παρόμοιο τέλμα βρίσκονται οι ίδιοι κρατικοί φορείς (ΥΠ.ΠΟ., ΑΠΘ) και για τη θέση ανεύρεσης του κρανίου τού Αρχανθρώπου. Κατ’ ανάγκη λοιπόν επιφορτίζεται και πάλι ο Συνήγορος του Πολίτη, καθότι η συμπαιγνία των πάντων εκ μέρους τους έχει πάρει επικίνδυνες διαστάσεις. Στα προηγούμενα ακατάληπτα προστέθηκαν και ορισμένα πιο πρόσφατα, αυτή τη φορά εκ μέρους του ΥΠ.ΠΟ. Εν συντομία αναφέρεται ότι, επανήλθαμε (15-9-2008) με σχετικό ερώτημα στον κ. Ντάρλα, ο οποίος απαντά (24-9-2008) ότι «δεν υπάρχει καμμία απόδειξη για το πού ακριβώς βρέθηκε το ανθρώπινο κρανίο». Θεωρούμε ότι ανταπάντησή μας της 30-9-2008, είναι η μόνη που αρμόζει σε παρόμοια περίπτωση. Υπενθυμίζεται ότι τέλος Νοεμβρίου εκπνέει από το νόμο η προθεσμία επόμενης απάντησης σε μας, εκτός εάν παρ’ ελπίδα έως τότε το φιλότιμο ή οι νόμιμες διαδικασίες στο ΥΠ.ΠΟ. υπερνικήσουν την προσκόλληση στις ανομίες, καθώς κοινό μυστικό αποτελεί επίσης το γεγονός ότι πρόσφατα εξαφανίστηκαν με περίεργο τρόπο από την ΕΠΣΒΕ εκατοντάδες χιλιάδες ευρώ...

Μια ευχάριστη παρένθεση εκ μέρους της (επίσης παντελώς μη κερδοσκοπικής) Εταιρείας Ικαριακών Μελετών, η έκδοση - αφιέρωμα, μέσα Οκτωβρίου, στο ζωγράφο Δημήτρη Ζ. Πουλιανό (1899-1972), θείο του Άρη Πουλιανού και συμπαραστάτη του στην ίδρυση της Α.Ε.Ε. "Ένας πολυτελής τόμος με τα έργα του διαπρεπούς αυτού Ικαριώτη καλλιτέχνη τού περασμένου αιώνα", σε έκδοση που επιμελήθηκε ο συντοπίτης του καθηγητής αρχαιολογίας Πέτρος Θέμελης, έχοντας την αμέριστη συνδρομή του Προέδρου της Ε.Ι.Μ. ιατρού Χρήστου Ξενάκη. Διατίθεται σε όλα τα βιβλιοπωλεία της Ικαρίας, καθώς και στου Ελευθερουδάκη (Αθήνα) και του Μέανδρου (Κηφησιά).

Από τις 13 έως τις 19 Οκτωβρίου 2008 πραγματοποίησε την ενδιάμεση (μεταξύ δύο συνεδρίων) συνάντησή της η Διεθνής Ένωση Διευθετημένων Σπηλαίων (International Show Caves Association). Η θεματική περιελάμβανε βασικά ενημερωτικές επισκέψεις σε διευθετημένα σπήλαια, και δη προϊστορικού ενδιαφέροντος στα γαλλικά Πυρηναία με τις περίφημες τοιχογραφίες. Μέσα από 10 σπήλαια (Niaux, Bedeihac, Pech Merle, Cougnac, Lacave, Pedirac, Gargas, Esparros, Oxocelhaya και Isturitz, βλ. www.grottes-isturitz-espaceculturel.com), δόθηκε η ευκαιρία να παρατηρηθούν από κοντά οι τοιχογραφίες από βίσονες, μαμούθ, άλογα, αίγαγρους, «παλάμες», καθώς και γλυπτά, παλαιολιθικά εργαλεία, στρωματογραφικά δεδομένα κ.ά., της τελευταίας μεγάλης παγετώδους περιόδου. Ανταλλάχθηκαν επίσης γνώμες και σκέψεις για τον καλύτερο δυνατό τρόπο συντήρησης και προβολής ήδη αξιοποιημένων σπηλαίων. Πανθομολογούμενο εξάλλου είναι (π.χ. ένθετο «Έθνους», 19-4-2008) ότι στα Πετράλωνα έχει γίνει μέχρι σήμερα η πιο προσεκτική διευθέτηση (με τις λιγότερες δυνατόν παρεμβάσεις). Εντύπωση προκάλεσε το γεγονός ότι σε πολλές δυτικές χώρες (Βρετανία, Γαλλία, Γερμανία, Η.Π.Α., Ιταλία κ.ά.), ακόμα και τα προϊστορικά σπήλαια ανήκουν σε ιδιοκτήτες που τα διαχειρίζονται (υπό έλεγχο βέβαια) με περισσή ομολογουμένως φροντίδα. Για όσους ενδιαφέρονται, το επόμενο προγραμματισμένο Συνέδριο θα γίνει το 2010 στην Σλοβακία.

********************

Τα νεότερα δεδομένα τρέχουν πια με μεγάλη ταχύτητα. Ως αποτέλεσμα αυτά συμπυκνώνονται, για το προηγούμενο εξάμηνο, στο δίμηνο Νοεμβρίου - Δεκεμβρίου 2008, με πιο συχνές από τις καθιερωμένες μηνιαίες αναφορές. Για αυτό το λόγο, στην αναμόρφωση του ιστοχώρου μας προβλέπεται η αναδόμηση της «Κάθε 1ης του μηνός», με ενδιάμεσες ενημερώσεις και αλλαγή στο όνομα της συγκεκριμένης ιστοσελίδας.

********************

Το Σαββατοκύριακο 8 και 9 Νοεμβρίου 2008 κυκλοφόρησαν από τα "ΝΕΑ" και το "ΈΘΝΟΣ" αντίστοιχα, δύο ένθετα φωτογραφικά λευκώματα για τα ελληνικά σπήλαια, με πλούσιο φωτογραφικό υλικό. Όσοι σπηλαιολόγοι και μη ενδιαφέρονται συνιστάται η προμήθεια των ως άνω εκδόσεων.

********************

Στο http://press-gr.blogspot.com/2008/10/blog-post_146.html συνεχίστηκε η συζήτηση, σχολιασμοί για την οποία θα γίνουν με πρώτη ευκαιρία. Προς ώρας εδώ παραμένει αντιγραμμένη εκείνη μέχρι της 3-11-2008.

********************

Τέλος Οκτωβρίου κοινοποιήθηκε στην ΑΕΕ ένα κλητήριο θέσπισμα. Ξεπερνώντας κάθε όριο ο κ. Ντάρλας, προφανώς με τις "πλάτες" που προαναφέρονται (ή/και για χάρη τους), υπέβαλε με ανυπόστατες κατηγορίες μήνυση κατά του Άρη (αλλά και Νίκου) Πουλιανού για δήθεν παράβαση του αρχαιολογικού νόμου, τη στιγμή που ο Άρης Πουλιανός προσπαθούσε να περισώσει τις κτιριακές εγκαταστάσεις του Δημοσίου, στο σπήλαιο Πετραλώνων. Τι άλλο θα σκαρφιστούνε πια για να συνεχίσουν το σισύφειο μαρτύριο του Πουλιανού και να δικαιολογήσουν τις θέσεις που κατέχουν; Από την άλλη πάλι, δεν βρίθει άραγε έτσι κι αλλιώς η παγκόσμια ιστορία από πάμπολλες ανάλογες περιπτώσεις; Εντός των επόμενων ημερών του Νοεμβρίου θα ακολουθήσει σχετική ενημέρωση. Η δίκη προσδιορίστηκε για τις 3 Δεκεμβρίου 2008 στη Θεσσαλονίκη.

********************

Δύο σημαντικότατα άρθρα που σχετίζονται με τα θέματα του ιστοχώρου μας προέρχονται από τον Χαρίτωνα Χιντήρογλου, Καθηγητή στο Τμήμα Βιολογίας του ΑΠΘ:

Α: Τα πρότυπα όλων των δράσεών μας θα πρέπει να επαναλαμβάνουν τη λέξη αποκέντρωση. Το είπες -κόλλησες, 3Α=αποκέντρωση, αποκέντρωση, αποκέντρωση. Αποκέντρωση, λοιπόν, των δομών και των λειτουργιών, γιατί συνεπάγονται και τη διασπορά του πλούτου σε περισσότερες κοινωνικές ομάδες και πάντα στο πλαίσιο ενός βιοπολιτικού συλλογισμού.

Β: Έτσι, στην πράξη, η αύξηση του προσδόκιμου ορίου ηλικίας ισοσκελίζεται με την αύξηση της πρώιμης πνευματικής γήρανσης, ή, στην καλύτερη των περιπτώσεων, σε ψυχολογικές διαταραχές (βλ. ΚΕΘΕΑ, οι ψυχολογικές διαταραχές εμφανίζονται μετά τα 40 ειδικά στις γυναίκες, ενώ στους άνδρες το αλκοόλ παίρνει τη πρώτη θέση, Ελευθεροτυπία 17-9-2005, κ.ά.).
Η τρίτη συνθήκη –που ίσως να καθίσταται και ως πιο προβληματική– και βασική πηγή του όλου προβληματισμού, αφορά, από την μια μεριά, στον κατακερματισμό της επιστήμης και, από την άλλη, την εσωστρέφεια των επιστημόνων. Μια εσωστρέφεια προερχόμενη από την απαιδευσία των σύγχρονων επιστημόνων.

http://www.enet.gr/online/online_print?id=57895988 και http://www.alogos.gr/index.php?option=com_content&view=article&id=193&Itemid=16

********************

Εμείς, παρόλα αυτά επιμένουμε σε ό,τι αφορά την προαγωγή των καθεαυτού επιστημονικών ζητημάτων, εν προκειμένω της στρωματογραφίας του σπηλαίου Πετραλώνων, μέσω της ακόλουθης αλληλογραφίας:

Αθήνα, 28-11-2008, αρ. πρωτ. 1328

Προς: Το Υπουργείο Πολιτισμού, Μπουμπουλίνας 20-22, Αθήνα
Α. Γραφ. Υπουργού Πολιτισμού
Β. Γραφ. Γεν. Γραμμ. ΥΠ.ΠΟ. (3146)
Γ. ΔΙΠΚΑ (114177)
Δ. Εφορεία Παλαιοανθρωπολογίας-Σπηλαιολογίας Ν. Ελλάδος (4364)
Κοιν: ΕΠΣΒΕ (1-12-2008)

Θέμα: Περί λανθασμένων έως προκλητικών εγγράφων του ΥΠ.ΠΟ.

Σχετ: Αρ. πρωτ. 2743 / 17-11-2008 της Εφορ. Παλαιοανθρωπολογίας - Σπηλαιολογίας Β. Ελλάδας (ΕΠΣΒΕ).

Αξιότιμοι κ.κ.,

Με την από 31-10-2008 /1324 επιστολή μας, αρχή της αλληλογραφίας σχετικά με ζητήματα στρωματογραφίας, παρακαλούσαμε την ΕΠΣΒΕ να μας ενημερώσει, για κάθε νόμιμη χρήση, κατά πόσο η (κατ’ εξοχήν αρμόδια) Υπηρεσία γνωρίζει ότι υπάρχει στρωματογραφική διάταξη ιζημάτων στο σπήλαιο Πετραλώνων ή όχι, πληροφορώντας μας και για το ενδεχόμενο που δεν διαθέτει αντίστοιχα δεδομένα.

Ο κ. Α. Ντάρλας μας απάντησε (5-11-2008 / 2592):
Αφού αντιπαρέλθουμε το καταφανώς ειρωνικό ύφος του εγγράφου σας, το οποίο βέβαια δεν αρμόζει στην αλληλογραφία ενός σωματείου με μια Δημόσια Υπηρεσία, σας επισημαίνουμε ότι το σημαινόμενο της λέξης «ίζημα» εμπεριέχει, από μόνο του, την έννοια της στρώσης, άρα και της στρωματογραφίας. Συνεπώς δεν χρειάζεται έρευνα στο αρχείο καμιάς υπηρεσίας για να αποφανθεί κανείς θετικά επί του θέματος.

Αντιδράσαμε αμέσως (13-11-2008) με δύο έγγραφα:

Στο πρώτο, με θέμα την ανάκληση αβάσιμης αναφοράς (αρ. πρωτ. 1325):

Καθότι πουθενά στο από 1324/31-10-2008 έγγραφό μας δεν υπάρχει κάποιου είδους ειρωνεία ή οτιδήποτε ανάλογο, σας παρακαλούμε να ανακαλέσετε την αντίστοιχη αναφορά τού από 5-11-2008/2592 εγγράφου σας, ως εκ παραδρομής αβάσιμη ή/και λανθασμένη.

Στο δεύτερο, με θέμα την παραδοχή λανθασμένης ερμηνείας, σχετικά με «το σημαινόμενο της λέξης ίζημα», και περαιτέρω διευκρίνιση στο από 5-11-2008 / 2592 έγγραφο (αρ. πρωτ. 1326), αναγράφεται:
Επειδή άλλο το νόημα της λέξης ίζημα και άλλο της στρωματογραφίας, δεν είναι δυνατόν στο «σημαινόμενο της λέξης ίζημα» να εμπεριέχεται η έννοια της στρωματογραφίας, όπως αναφέρετε στο από 5-11-2008/2592 έγγραφό σας. Ούτε βεβαίως υπάρχει κάποια ανάλογη βιβλιογραφική αναφορά, δόκιμη επί τούτου από ειδικούς επιστήμονες. Με τον όρο στρωματογραφία σαφώς εννοείται η διαχρονική εναπόθεση και αλληλουχία διαφορετικών ιζημάτων – γεωλογικών στρωμάτων. Γι’ αυτό σας παρακαλούμε να αναθεωρήσετε τον ως άνω ισχυρισμό σας, ανακοινοποιώντας μας στο ορθό το αντίστοιχο χωρίο, εφόσον επιμένετε στη δική σας τοποθέτηση.
Προς αποφυγή οιωνδήποτε παρερμηνειών, διευκρινίσετέ μας επίσης πως συμφωνείτε μαζί μας ή/και με το 18-6-2008/808 έγγραφό της ΕΠΣΝΕ, ότι σε αρκετές τομές και ειδικότερα στην ανασκαφική τομή Β΄ η χρονοστρωματογραφική ακολουθία του Σπηλαίου Πετραλώνων είναι εμφανής.

Στην τελευταία παράγραφο, κατά παράβαση της κείμενης νομοθεσίας, ουδεμία απάντηση λάβαμε (πρβλ. και κατωτέρω). Επίσης, με τη φράση ανακοινοποιώντας μας στο ορθό το αντίστοιχο χωρίο, εφόσον επιμένετε στη δική σας τοποθέτηση, δινόταν η ευκαιρία να αντιπαρέλθει ο κ. Ντάρλας τα σφάλματα περί ιζημάτων και να λήξει το θέμα με μια σαφή απάντηση, δίχως άλλα άσχετα σχόλια. Προφανώς ο εν λόγω αρχαιολόγος αγνόησε τη δυνατότητα που καλή τη πίστη του παρείχαμε.

Στοιχειωδώς αυτονόητο είναι πως οτιδήποτε ισχυρίζεται μια Δημόσια Υπηρεσία κατ’ ανάγκη πρέπει να βασίζεται σε συγκεκριμένα στοιχεία των υπηρεσιακών φακέλων. Διαφορετικά αυτά είναι όχι μόνο έωλα, αλλά και αμφισβητήσιμα ως προς το περιεχόμενο. Ο συντάκτης πάντως του ανωτέρω εγγράφου του ΥΠ.ΠΟ., πέραν των υπολοίπων, είναι προφανές ότι δεν ακολούθησε τη νομότυπα δόκιμη σχετικά διαδικασία.

Εμείς θέσαμε απλώς το ερώτημα εάν σύμφωνα με τους υπηρεσιακούς φακέλους της ΕΠΣΒΕ υπάρχει στρωματογραφική διάταξη ιζημάτων στο σπήλαιο Πετραλώνων ή όχι, πληροφορώντας μας και για το ενδεχόμενο που δεν διαθέτει αντίστοιχα δεδομένα. Δεν ρωτήσαμε δηλαδή για το «σημαινόμενο της λέξης ίζημα», που εν είδει «διάλεξης» μας απέστειλε ο κ. Ντάρλας. Έτσι, εάν έκρινε ότι δεν υπήρχαν ανάλογα δεδομένα, μπορούσε απλά να μας απαντήσει αρνητικά, ενώ εάν θεωρούσε ότι είναι γνωστά από αυτοψίες, φωτογραφίες, δημοσιεύσεις κλπ, να μας απαντήσει θετικά. Ακριβώς έτσι χειρίστηκε το θέμα, σε αντίστοιχο ερώτημά μας, η ΕΠΣΝΕ (με το προαναφερόμενο 808/18-6-2008), επικαλούμενη αυτοψίες και το φωτογραφικό της αρχείο.
Αντίθετα, η ΕΠΣΒΕ μας απαντά ότι δεν χρειάζεται έρευνα στο αρχείο καμιάς υπηρεσίας για να αποφανθεί κανείς θετικά επί του θέματος. Πιθανόν η απάντηση αυτή σημαίνει ότι πράγματι στο Σπήλαιο Πετραλώνων υπάρχει χρονοστρωματογραφική ακολουθία γεωλογικών στρωμάτων. Αφενός, όμως, αυτή η απάντηση παραμένει αστήρικτη (καθώς δεν βασίζεται σε υπηρεσιακά στοιχεία), οπότε καθίσταται και εύκολα αμφισβητήσιμη. Αφετέρου, θα μπορούσε επίσης να εκληφθεί το ερώτημά μας ως ανυπόστατο, εφόσον αυτονόητης απάντησης, μια και δήθεν το σημαινόμενο της λέξης «ίζημα» εμπεριέχει, από μόνο του, την έννοια της στρώσης, άρα και της στρωματογραφίας.

Τι άραγε δεν είναι κατανοητό στον κ. Ντάρλα: ότι μια στρώση δεν μπορεί να σημαίνει πολλές στρώσεις; Ότι με μια μόνο στρώση δεν νοείται χρονοστρωματογραφική αλληλουχία, διάταξη ή ακολουθία ιζημάτων; Εν προκειμένω, η ύπαρξη χρονοστρωματογραφικής ακολουθίας γεωλογικών στρωμάτων στο σπήλαιο Πετραλώνων, σημαίνει ότι τα διάφορα ευρήματα που έχουν ανασκαφεί στο εσωτερικό τους, ανήκουν σε διαφορετικές χρονολογικά εποχές, ενώ αν υπήρχε μια μόνο στρώση, τότε αυτά θα ανήκαν αποκλειστικά σε μία (μεγάλη ή μικρή) βιοχρονοστρωματογραφική, γεωλογική, παλαιοβοτανική ή παλαιολιθική περίοδο κλπ. Για μας η ανασκαφή, η διαπίστωση και η μελέτη βασικά της στρωματογραφίας, όπως βεβαίως και των ευρημάτων του σπηλαίου Πετραλώνων, αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα επιτεύγματα που συντελέστηκαν ποτέ στη Χώρα μας. Αυτή η στρωματογραφία, αμφισβητήθηκε (Μάιος 2007) με απαράδεκτο τρόπο σε βιβλίο για το σπήλαιο Πετραλώνων του Γεωλογικού Τμήματος - Α.Π.Θ., με τίτλο: «ΠΕΤΡΑΛΩΝΑ - ένα σπήλαιο, μια προ...ιστορία», που συνέγραψαν οι διδάσκοντες του Α.Π.Θ. κ.κ. Ε. Τσουκαλά και Γ. Κουφός. Επί λέξει στην έκδοση αυτή (σελ. 123) αναφέρεται: Η απουσία στρωματογραφικής διάρθρωσης των αποθέσεων του σπηλαίου (δηλ. ταξινόμησης των αποθέσεων σε στρώματα από τα παλαιότερα στα νεώτερα) αναφέρεται ήδη από τον Μαρίνο et al. (1965), που σημειώνουν την ύπαρξη φράγματος από λίθους και χώματα στην πιθανή φυσική είσοδο του σπηλαίου, η οποία έκλεισε εξαιτίας αυτής της συγκέντρωσης υλικών. Ο όγκος αυτός των υλικών, που σχηματίζουν ένα κώνο κορημάτων, δεν μπορεί να καθορίσει στρωματογραφική σειρά και ακολουθία.

Καταγγείλαμε τα ανωτέρω στον επίσημο ιστοχώρο μας (www.aee.gr) - (βλ. ιστοσελίδα http://www.aee.gr/hellenic/1st%20month/0%208/080201/Feb%202008.htm), επισημαίνοντας ότι η ως άνω αναφορά αποτελεί διαστρέβλωση της πραγματικότητας, εφάμιλλης με εκείνη που σχετίζεται με το ζήτημα της θέσης ανεύρεσης του Αρχανθρώπου (πρβλ. http://www.aee.gr/hellenic/1st%20month/07%20b/070901/070901.htm, όπως επίσης και http://www.aee.gr/hellenic/1st%20month/0%208/080401/080401%20Delusion.htm ή και http://www.aee.gr/hellenic/1st%20month/0%208/081101/080528%20StP%20skull.htm - τα τελευταία σχετικά με τις καταστροφές που έχει υποστεί το ανθρώπινο κρανίο). Τελικά αναγκαστήκαμε για αμφότερες τις ως άνω περιπτώσεις να προσφύγουμε ως γνωστόν στη διαμεσολάβηση του Συνηγόρου του Πολίτη, καθότι ο κ. Ντάρλας είχε «απαντήσει» πρώτα με υπεκφυγές (28-9-2007/ 2091) και έπειτα με διαστρεβλώσεις (2126/24-9-2008), σε παρόμοια πλαίσια με την «επιχειρηματολογία» που υιοθετείται στην έκδοση του Γ.Τ.Α.Π.Θ.-2007.

Για μας είναι αδιανόητο οι επιδοτούμενοι από το Δημόσιο φορείς, όπως το Α.Π.θ., αλλά κυρίως το από το νόμο αρμόδιο σχετικά ΥΠ.ΠΟ., είτε να αδιαφορούν, είτε ακόμα και να προσφεύγουν στη διαστρέβλωση. Π.χ. πρβλ. έγγραφο 3059/ 15-1-2008 της ΕΠΣΒΕ, με υπογραφή του κ. Α. Ντάρλα, όπου αναφέρεται: «Όσον αφορά την κατάσταση του κρανίου των Πετραλώνων και τις συνθήκες φύλαξής του στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης αυτές κρίνονται ικανοποιητικές». Όμως ούτε αυτή η απάντηση αφορά κάποια ερώτησή μας. Δεν ερωτήσαμε δηλαδή αν είναι ικανοποιητική η κατάσταση διατήρησης ή καταστροφής του κρανίου. Στο από 16-9-2005 έγγραφο μας προβήκαμε σε συγκεκριμένες καταγγελίες για ζημιές που έχει υποστεί το εύρημα και προτάσεις αντιμετώπισης της όλης κατάστασης. Επί του ιδίου ζητήματος πρβλ. επίσης το 2975/14-11-2008 έγγραφο του Γ.Γ. του ΥΠ.ΠΟ.

Δεν αρκούσαν τα προηγούμενα και στις 17-11-2008 / 2743, ο προϊστάμενος της ΕΠΣΒΕ μας απευθύνεται ως εξής, ξανά με προκλητικό και επιθετικό τρόπο:
Σε συνέχεια των παραπάνω α΄ και β΄ σχετικών (1325 και 1326) εγγράφων, σας αποστέλλουμε αποσπάσματα τεσσάρων δημοσιευμάτων, από τα οποία φαίνεται ότι η στρώση είναι εγγενές και βασικό χαρακτηριστικό των ιζηματογενών πετρωμάτων, συνεπώς και των ιζημάτων. Επιπλέον επισημαίνουμε ότι τα ιζηματογενή πετρώματα καλούνται και στρωσιγενή, γεγονός που αποδεικνύει ότι η έννοια της στρώσης (κατά συνέπεια και η στρωματογραφική διάταξη) χαρακτηρίζει κατ’ αποκλειστικότητα τα ιζήματα.

Θεωρούσαμε αυτονόητο ότι ένα επιστημονικό σωματείο σαν την ΑΕΕ, η οποία έχει διενεργήσει παλαιότερα ανασκαφές στις επιχώσεις (ιζήματα) του σπηλαίου Πετραλώνων, γνώριζε αυτή τη βασική αρχή της ιζηματολογίας. Για το λόγο αυτό, στην προηγούμενη απάντησή μας (γ΄σχετ.) θεωρήσαμε ειρωνεία το γεγονός ότι μας ζητήσατε να βεβαιώσουμε, μετά από έρευνα στο αρχείο της Υπηρεσίας μας, ότι υπάρχει στρωματογραφική διάταξη των ιζημάτων. Η εκτίμησή μας αυτή, όμως, ήταν μάλλον λανθασμένη, αφού το ερώτημά σας οφειλόταν προφανώς σε άγνοια και όχι σε ειρωνική διάθεση.

Κατ’ αυτό τον τρόπο παραδέχτηκε μεν ο κ. Ντάρλας ότι είχε κάνει λανθασμένη εκτίμηση αναφορικά με την πρόθεση ειρωνείας, πάλι όμως αποφεύγει να απαντήσει στο συγκεκριμένο ερώτημα. Προβαίνει ξανά σε «διαλέξεις» για τις αρχές της ιζηματολογίας, ενώ στο τέλος πρόδηλα προσπαθεί να προσάψει σε μας τη δική του άγνοια.

Πώς αλλιώς δηλαδή μπορεί να ερμηνευθεί το αβάσιμο «απόφθεγμα» ότι επειδή τα ιζηματογενή πετρώματα μπορεί να καλούνται και στρωσιγενή, αυτό δήθεν αποδεικνύει ότι η έννοια της στρώσης (κατά συνέπεια και της στρωματογραφικής διάταξης) χαρακτηρίζει κατ’ αποκλειστικότητα τα ιζήματα; Παρεμπιπτόντως, η έννοια της στρώσης είναι γνωστή και για άλλου είδους πετρώματα εκτός από τα ιζηματογενή, όπως τα ηφαιστειογενή ή μεταμορφικά, οπότε η έννοια της στρώσης δεν χαρακτηρίζει κατ’ αποκλειστικότητα τα ιζήματα, όπως αναφέρει στις 17-11-2008. Το απίστευτης σύγχυσης αυτό έγγραφο, που βασίζεται ακόμα και σε ανυπόγραφα δημοσιεύματα του διαδικτύου (π.χ. «ελεύθερες εγκυκλοπαίδειες» - Wikipedia, Life-Pedia, pangea), φέρει τη σφραγίδα του Δημοσίου!
Υπάρχουν γεωλόγοι στο ΥΠ.ΠΟ., οι οποίοι πιστεύουμε μπορούν να σας διαφωτίσουν περαιτέρω επί του θέματος. Πιθανότατα ο κ. Ντάρλας δεν είχε συμβουλευθεί κάποιον ειδικό, προτού γράψει σε επίσημα έγγραφα τόσες γεωλογικές ανακρίβειες.

Με τα ανωτέρω σχετίζεται επιστολή μας (22-2-2007) προς το γραφείο του κ. Υπουργού (βλ. και http://www.aee.gr/hellenic/1st%20month/070201/070228.html), όπου επισημαίνεται ότι η επιστημονική μας προσφορά εν κατακλείδι ανήκει (ως υπαγόμενη) στις γενικότερες δραστηριότητες του Υπουργείου Πολιτισμού, που προάγει ταυτόχρονα την ανθρωπολογία στη διεθνή επιστημονική κοινότητα… Οπότε εάν διαπιστωθεί ότι αρμόδια διευθυντικά στελέχη του ΥΠ.ΠΟ. αδυνατούν ή/και δεν θέλουν να κατανοήσουν αυτή την προσφορά, υπάρχει πάντα η δυνατότητα της προσφυγής σε διεθνείς ανθρωπολογικούς και λοιπούς επιστημονικούς φορείς για περαιτέρω διευκρινήσεις.

Με βάση τα προαναφερόμενα, εκτός από τις λανθασμένες εκτιμήσεις, σε κρατικά έγγραφα παρεισφρέουν άδικες και προκλητικές επιθέσεις εναντίον μας, που στην ουσία αδικούν το ίδιο το ΥΠ.ΠΟ. Για τους λόγους αυτούς σας παρακαλούμε να μας πληροφορήσετε πού οφείλεται και τι προτίθεστε να πράξετε σχετικά με την ως άνω υπηρεσιακά ακατάλληλη επιεικώς στάση της ΕΠΣΒΕ;

********************

Εντωμεταξύ, ο Άρης Πουλιανός αποτείνεται (6-11-2008) προς την πολιτική ηγεσία του ΥΠ.ΠΟ. να άρει αμέσως την απαγόρευση προστασίας των ημιτελών κτιρίων του Δημοσίου στο χώρο του σπηλαίου Πετραλώνων, που προέκυψε με απαράδεκτες έως και παράνομες μεθοδεύσεις, αλλά και εμπαιγμό των πάντων. Προς ενημέρωση κάθε ενδιαφερόμενου παρατίθεται η σχετική επιστολή του.

********************

Κατά την προαναφερόμενη Σπηλαιολογική Συνάντηση στον Αλμυρό (10-12 Οκτωβρίου 2008), η Ελληνική Σπηλαιολογική Εταιρεία μοίρασε στους εκπροσώπους όλων των συλλόγων τα πρακτικά (που εξέδωσε σε δύο τόμους) από τις ανακοινώσεις του 14ου Παγκόσμιου Συνεδρίου Σπηλαιολογίας, το οποίο συνήλθε στον Κάλαμο Αττικής 21-28 Αυγούστου 2005. Στο Συνέδριο αυτό συμμετείχαμε με έξι ανακοινώσεις, από τις οποίες δημοσιεύθηκαν οι τρεις. Στις σελίδες 574-575 τυπώθηκε εκείνη που αφορά την περιγραφή ενός τμήματος δοντιού άλλου Αρχανθρώπου από το Μαυσωλείο του σπηλαίου Πετραλώνων, ακόμα παλαιότερου από εκείνον που είχε βρεθεί το 1960 (του αρχαιότερου μέχρι στιγμής από την Ελλάδα). Η πρώτη σχετική ανακοίνωση (A Tooth of a Second Human from the Petralona Mausoleum), έγινε στο 14ο Πανευρωπαϊκό Συνέδριο Ανθρωπολογίας (Κομοτηνή, 1-5 Σεπτέμβρη 2004). Επειδή για διάφορους λόγους δεν κατέστη δυνατόν να δημοσιευθεί ολόκληρη, παρουσιάστηκε κατόπιν στον Κάλαμο, με τρεις ασπρόμαυρες φωτογραφίες. Αναπαράγεται και αυτή η δημοσίευση εδώ (μεταφρασμένη επίσης στα Ελληνικά) με περισσότερες φωτογραφίες, έγχρωμες αυτή τη φορά ή/και ορισμένες συμπληρωματικές παρατηρήσεις, καθώς στο διαδίκτυο δεν υπάρχει το πρόβλημα της στενότητας του χώρου ή του μεγάλου κόστους έκδοσης έγχρωμων εικόνων. ΥΠΟ ΣΥΜΠΛΗΡΩΣΗ

Οι νεότερες προσθήκες της 1-12-2008 (βλ. παραπάνω) αφορούν το ζήτημα της αποκέντρωσης, από τον καθηγητή βιολογίας του ΑΠΘ Χαρίτωνα Χιντήρογλου, την αλληλογραφία σχετικά με θέματα στρωματογραφίας στο σπήλαιο Πετραλώνων, το δόντι άλλου Αρχανθρώπου και τη δίκη της 3-12-2008. Στην τελευταία περίπτωση, αθωώθηκε ο πρόεδρος της ΑΕΕ, ενώ το ζήτημα της απρόσκοπτης συνέχισης για την προστασία των ημιτελών κτιρίων θα διευθετηθεί προσεχώς είτε με ανάλογη απόφαση του ΥΠ.ΠΟ., είτε στο Εφετείο Θεσσαλονίκης.

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ