ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ Θεσσαλονίκη, 24-9-2008

ΥΠΟΥΡΓΕΙΟ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ

Αρ. πρωτ.: 2126

ΕΦΟΡΕΙΑ ΠΑΛΑΙΟΑΝΘΡΩΠΟΛΟΓΙΑΣ-

ΣΠΗΛΑΙΟΛΟΓΙΑΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΕΛΛΑΔΟΣ

Ναυαρίνου 28

Καλαμαριά Θεσσαλονίκης Δαφνομήλη 7

Πληροφορίες : Α. Νταρλας

Τηλέφωνο : 2310 410185

Fax : 2310 410376

E-mail : epsbe@culture.gr

ΠΡΟΣ: Ανθρωπολογική Εταιρεία Ελλάδος

Δαφνομήλη 7

11471 ΑΘΗΝΑ

Υπόψη κ. Κατερίνας Μανωλαράκη

ΚΟΙΝ.: ΥΠΠΟ/ΓΔΑΠΚ/ΔΙΠΚΑ

Τμήμα Αρχαιολογικών Χωρών, Μνημείων

και Αρχαιογνωστικής Έρευνας Μπουμπουλίνας 20 106 82 ΑΘΗΝΑ

ΘΕΜΑ : Χώρος ανεύρεσης του ανθρώπινου κρανίου των Πετραλώνων

Σχετ. : Έγγραφο σας με αρ. πρωτ. 1320/15-9-2008

Σε συνέχεια του παραπάνω σχετικού, με το οποίο ζητάτε από την Υπηρεσία μας να λάβει θέση αναφορικά με το χώρο εύρεσης του κρανίου των Πετραλώνων, σας γνωρίζουμε τα ακόλουθα:

Όπως προκύπτει από έρευνα στο αρχείο της Υπηρεσίας μας, αλλά και όπως είναι ευρέως γνωστό και δημοσιευμένο, το ανθρώπινο κρανίο των Πετραλώνων δεν βρέθηκε στο πλαίσιο επιστημονικής έρευνας, αλλά από κατοίκους του χωριού, κατά τη διάρκεια επίσκεψης-εξερεύνησης στο σπήλαιο, το οποίο μάλιστα δεν γνώριζαν καλά, αφού αυτό δεν είχε ακόμη ερευνηθεί ούτε χαρτογραφηθεί. Επιπλέον, δεν υπάρχει φωτογραφία του κρανίου πριν από την αποκόλληση του ούτε καταγραφή του ακριβούς σημείου εύρεσης του. Κατά συνέπεια δεν υπάρχει καμία απόδειξη για το πού ακριβώς βρέθηκε.

Βασική αρχή κατά τη διενέργεια μιας ανασκαφικής έρευνας είναι ότι κάθε εύρημα πρέπει να αποτυπώνεται και να φωτογραφίζεται προτού αποσπαστεί και απομακρυνθεί από τη θέση που βρέθηκε. Εύρημα το οποίο μετακινήθηκε δίχως προηγουμένως να αποτυπωθεί στη θέση του (και δίχως να καταγραφεί το ακριβές σημείο εύρεσης του) δεν επιτρέπεται να αποδοθεί εκ των υστέρων σε κάποια θέση ή να περιγραφεί η σχέση του με τα άλλα ευρήματα κτλ. Όσοι έχουν διενεργήσει ανασκαφή γνωρίζουν καλά ότι τέτοιες απόπειρες μπορεί να οδηγήσουν σε λάθη ή και παραποιήσεις της πραγματικότητας. Ευνόητο είναι ότι ο κίνδυνος αυτός είναι πολύ μεγαλύτερος όταν πρόκειται για εύρημα που προκύπτει στο πλαίσιο εξερεύνησης ενός πολυδαίδαλου σπηλαίου, δίχως επαρκή φωτισμό και όταν η θέση εύρεσης του καταγράφεται ύστερα από την πάροδο μεγάλου χρονικού διαστήματος.

Επιπλέον, σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να βασίζεται κανείς στην εντύπωση και τη μνήμη ενός ατόμου, και μάλιστα μη ειδικού, το οποίο δεν γνωρίζει εκ των προτέρων τη σπουδαιότητα που έχει ο ακριβής εντοπισμός και η άμεση καταγραφή ενός ευρήματος. Πολύ περισσότερο, μάλιστα, όταν στο ενδιάμεσο διάστημα ο χώρος έχει αναμοχλευθεί, όπως στην περίπτωση του σπηλαίου των Πετραλώνων ( για την περισυλλογή απολιθωμάτων).

Όπως είναι γνωστό, οι προαναφερθείσες βασικές αρχές της ανασκαφικής διαδικασίας δεν τηρήθηκαν κατά την ανακάλυψη του κρανίου των Πετραλώνων.

Ύστερα από τα παραπάνω, η Υπηρεσία μας, μη διαθέτοντας τα απαραίτητα αποδεικτικά στοιχεία, δεν θα μπορούσε να αποφανθεί για τη θέση εύρεσης του κρανίου. Αντιθέτως, πιστεύει ότι η τήρηση της επιστημονικής δεοντολογίας δεν επιτρέπει τον προσδιορισμό εκ των υστέρων του πιθανού σημείου εύρεσης του κρανίου.

Τέλος, όσον αφορά την έκδοση σχετικής ανακοίνωσης, που ζητάτε από την Εφορεία μας, πιστεύουμε ότι η διατύπωση παρόμοιων θέσεων δεν περιλαμβάνεται στις διοικητικές αρμοδιότητες μιας Δημόσιας Υπηρεσίας.

Ο Προϊστάμενος της Εφορείας

Ανδρέας Ι. Ντάρλας

Αρχαιολόγος