Επιπλέον πληροφορίες σχετικά με την αντιφατικότητα του κρανίου των Πετραλώνων

24 Φεβρουαρίου 2014 – 01:05, Νίκος Α. Πουλιανός

(Σημ: Το άρθρο που αρχικά αποστάλθηκε έχει αφενός αρκετά περικοπεί, καθότι ήταν σχεδόν διπλάσιο από αυτό που τελικά δημοσιεύτηκε και αφετέρου έχει μαζί με την πρώτη παράγραφο εύστοχα αναπροσαρμοστεί. Εξάλλου στο διαδίκτυο αποφεύγεται η παράθεση πολύ εκτενών κειμένων, επειδή οι αναγνώστες του προτιμούν για λόγους ανετότερης προσλαμβάνουσας πιο σύντομες και στοχευμένες αναρτήσεις, για όσο το δυνατόν πιο περιορισμένο αριθμό θεμάτων).

Η Ancient Origins πρόσφατα παρουσίασε δημόσια τη συζήτηση σχετικά με το κρανίο που βρέθηκε στα Πετράλωνα (Ελλάδα). Αυτή η συζήτηση συνεχίζεται ανάμεσα στα μέλη της επιστημονικής κοινότητας για περισσότερο από μισό αιώνα. Παρόλο που η Ελληνική Κυβέρνηση (σημ: το ζήτημα είναι πιο σύνθετο και θα ήταν σχετικά ευεπίλυτο εάν εξαρτιόταν μόνο από Έλληνες πολιτικούς κλπ), προσπάθησε να καταπνίξει τις πληροφορίες σχετικά με το κρανίο και να απαγορεύσει στον Δρα Άρη Πουλιανό και τους συνεργάτες του να προχωρήσουν σε παραπέρα έρευνες, πολλοί είναι οι επιστήμονες τον υποστήριξαν. Διαβάστε για το υπόβαθρο (φόντο, μπακγκράουντ) σχετικά με την ανακάλυψη ενός ανθρώπινου κρανίου στα Πετράλωνα (με τη σύνδεση - link - στο πρώτο άρθρο της 29-1-2014 του Τζων Μπλακ ).

            Σε μια πρόσφατη επιστολή προς το ελληνικό Υπουργείο Πολιτισμού (πρβλ. 13 Αυγούστου 2013), ο Δρ Κιουνγκ Σικ Γου, Πρόεδρος της Διεθνούς Ένωσης Σπηλαιολογίας, ένας οργανισμός που αντιπροσωπεύει σπηλαιολόγους από περισσότερες των 60 χωρών και είναι αναγνωρισμένος από την UNESCO έγραψε:

 «Το σπήλαιο Πετραλώνων, στη Χαλκιδική (Ελλάδα), αποτελεί διεθνώς ένα σημαντικό αρχαιολογικό και παλαιοντολογικό χώρο. Κατά το παρελθόν έχουν σημειωθεί διαφωνίες για την ηλικία των ανθρώπινων σκελετών που ανακαλύφθηκαν εκεί. Πιο πρόσφατα έχω πληροφορηθεί (επίσης) ότι υπάρχει ανησυχία για την κατάσταση και την ασφάλεια αυτών των υλικών (ευρημάτων), καθώς και ότι στους ερευνητές, σημειωτέον στους πρώτους επιστήμονες που μελέτησαν τα ευρήματα και το σπήλαιο, στους Δρες Άρη και Νίκο Πουλιανό, δεν επετράπη η πρόσβαση στα ευρήματα και το σπήλαιο για περαιτέρω έρευνα. Εκ μέρους (πάντα) της Διεθνούς Ένωσης Σπηλαιολογίας (UIS), σας γράφω τα ακόλουθα, τα οποία πρέπει να γίνουν με ανοιχτές και διαφανείς διαδικασίες: Διασφαλίστε πως τα υλικά δεν υπόκεινται σε φθορές και καθιερώστε μια πρακτική ώστε να εξασφαλίζεται μακροπρόθεσμα η συνεχής διατήρησή τους. Προβείτε σε χρήση εγγράφων (ή) και άλλων στοιχείων προς απόδειξη της αυθεντικότητας και της προέλευσης των υλικών (ευρημάτων). Προσεκτικά και με ακρίβεια τεκμηριώστε τη φυσική κατάσταση των υλικών και οιασδήποτε φθοράς, για τη δημιουργία μιας βάσης δεδομένων από την οποία να διασφαλίζονται τα αποτελέσματα κάθε χρήσης μαζί με τη μελλοντική τους κατάσταση, ώστε σε οποιαδήποτε μελέτη στο μέλλον (οι διαφορές) να είναι επακριβώς συγκρίσιμες και μετρήσιμες. Αναπτύξτε πολιτικές που θα περιλαμβάνουν τις διαδικασίες, τους όρους και τους περιορισμούς υπό τους οποίους οι ειδικοί επιστήμονες μπορούν να έχουν πρόσβαση στα ανωτέρω υλικά για περαιτέρω μελέτη».

 

Ο καθηγητής Μάτσι Χένεμπεργκ (Τμήμα Ανατομίας και Βιολογίας των Κυττάρων) του Παν/μίου του Κέιπ Τάουν επισημαίνει επίσης τη σπουδαιότητα της ανακάλυψης:

Δεν υπάρχει αμφιβολία πως όλα τα δεδομένα για την καταγωγή των ανθρώπων και της σύγχρονης διαβίωσής τους αποτελούν αντικείμενο ενδιαφέροντος όλης της ανθρωπότητας, και ότι καμία προσπάθεια σχετικά με την έρευνά τους δεν πρέπει να πηγαίνει χαμένη. Το σπήλαιο Πετραλώνων (μαζί με άλλες ανάλογες θέσεις) ξεχωρίζει (συγκαταλέγεται) ανάμεσα στις κυριότερες αποδείξεις (που υπάρχουν) για την καταγωγή των ανθρώπων.

Ορισμένες διχογνωμίες συνεχίζουν να υπάρχουν ακόμα, αλλά γίνεται ολοένα και πιο φανερό ότι η ακριβής ηλικία του κρανίου των Πετραλώνων είναι πολύ σημαντική σε πολλαπλό επίπεδο για τη μελέτη της ανθρώπινης εξέλιξης. Είναι τελείως διαφορετική η θεώρηση στο κατά πόσο η διαφοροποίηση των υποειδών μας (ανθρωπολογικοί τύποι, φυλές ή οι κοινώς αποκαλούμενες ράτσες) έλαβε χώρα πριν (λίγες) χιλιάδες έτη ή εδώ και σχεδόν ένα εκατομμύριο χρόνια. Έως τον καθορισμό της ηλικίας του κρανίου των Πετραλώνων στις περίπου 700.000 έτη, όλα τα ανθρώπινα απολιθώματα πριν τις 400.000 έτη θεωρούνταν ότι ανήκουν στο είδος του Homo erectus, π.χ.ο «άνθρωπος του Πεκίνου» (500.000 ετών), ο«άνθρωπος της Ιάβας» (900.000 ετών) ή άλλα ευρήματα από την Αφρική (περίπου 1,1 εκατομ. χρόνια).

Ανακεφαλαιώνοντας τα δεδομένα και το περιρρέον πλαίσιο σχετικά με το κρανίο των Πετραλώνων, αρχικά από τους Π. Κόκκορο και Α. Κενέλλη (1960), καθηγητές στο Παν/μιο Θεσ/νίκης, διατυπώθηκε πως αντιπροσώπευε μια άνευ στρωματογραφίας Νεαντερτάλ γυναικείου φύλου, 50.000 - 70.000 περίπου ετών. Η ίδια ηλικία αποδόθηκε επίσης το 1964 εκ μέρους δύο Γερμανών ερευνητών, του Ο. Ζίκενμπεργκ στην Παλαιοντολογία και του Ε. Μπράιτινγκερ στην Ανθρωπολογία (: 2ος μάλιστα θεώρησε  ότι ο άνθρωπος των Πετραλώνων  - συγγενεύει τόσο πολύ με τα αφρικανικά ευρήματα ώστε να - είναι ο «πρώτος Αφρικανός εκτός Αφρικής»).

Όταν ο Δρ Άρης Πουλιανός είχε την ευκαιρία να μελετήσει το κρανίο (1965), αμέσως ανέδειξε τα ευρωπαϊκά χαρακτηριστικά του ανδρικού φύλου του ανθρώπου των Πετραλώνων. Το 1968 και ξανά από το 1975 έως το 1983, προέβη σε ανασκαφές του σπηλαίου Πετραλώνων, αποδεικνύοντας ότι το κρανίο ανήκε σε μια πολύ ξεκάθσρη στρωματογραφική ακολουθία (αντιστοιχώντας στο 11ο στρώμα), ηλικίας 700.000 ετών, συνοδευόμενος από το δικό του Παλαιολιθικό πολιτισμό, με τα αρχαιότερα ίχνη φωτιάς που άναψαν ποτέ άνθρωποι. Ο προαναφερθείς καθηγητής Ο. Ζίκενμπεργκ, με την αρωγή της μαθήτριάς του Τζ. Σσουττ, έμμεσα συμφώνησε με τον Δρ Άρη Πουλιανό αναφορικά με την ηλικία των 700.000 ετών πριν αποβιώσει κατά το τέλος του 1970.

            Η αρχική διεθνής αντίδραση σχετίστηκε με το ότι δεν θα μπορούσαν να υπάρχουν ανθρώπινα όντα σε αυτή την εποχή (των 700.000 ετών) έξω από την Αφρική στην Ευρώπη. Κατά συνέπεια τα συμπεράσματα του Δρα Άρη Πουλιανού θεωρήθηκαν υπερβολικά. Πάντως κατά τις επόμενες 10ετίες, κάτι που οφείλεται και στα ανασκαφικά δεδομένα από το σπήλαιο Πετραλώνων, άλλες επίσης ευρωπαϊκές παλαιοανθρωπολογικές θέσεις αποδείχθηκε ότι είχαν ανάλογη ηλικία (των 700.000 ετών), όπως το Μάουερ (Γερμανία), Ιζέρνια (Ιταλία) ή Μποξγροουβ (Αγγλία). Ο επιστημονικός «άνεμος» άρχισε σιγά-σιγά να «φυσά» υπέρ του Πουλιανού. Ανακαλύψεις όπως στην Αταπουέρκα (Ιπανία), Τσεπράνο (Ιταλία) ή Ντμανίσι (Καύκασος) επιβεβαίωσαν την αρχική ιδέα ότι η ανθρώπινη παρουσία στην Ευρώπη μπορούσε να είναι 2 εκατομμυρίων ετών, εάν όχι ακόμα περισσότερο. Στην Ελλάδα πάντως φαίνεται πως ουδέποτε έφτασαν αυτά τα νέα και ότι τα πράγματα γινόταν όλο και χειρότερα. Αυτός είναι ο λόγος που ο προαναφερθείς καθηγητής Μάτσι Χένεμπεργκ έγραψε στο επιστημονικό περιοδικό “CurrentAnthropology” (τ. 29, 1988):

Δίπλα στην είσοδο  του (Ανθρωπολογικού) μουσείου (Πετραλώνων) υπάρχει μία μαρμάρινη πλάκα που περιγράφει τη σκοπιμότητα του μουσείου και δηλώνει ότι αυτό είχε ανεγερθεί με προσπάθειες  του Δρα Πουλιανού. Το όνομά του έχει βάναυσα σβηστεί με καλέμι (αν και ορισμένα μέρη - γράμματα - διακρίνονται ακόμα). Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει κανένας αρμόδιος ανθρωπολόγος που να επιβλέπει το μουσείο και το χώρο… Νομίζω όμως, ότι είναι ανήθικο να εξαλείφονται γεγονότα με μία σμίλη και να παρεμποδίζονται ικανοί  ερευνητές από το να συνεχίζουν το έργο τους.

Στο σημείο αυτό είναι σημαντικό ν’ αναφερθεί ότι μετά το Ντμανίσι, αναδύθηκε μια νέα θεωρία «εξοδοποίησης». Πρώτα  ο Homo habilis διέφυγε (μέσω της ερήμου του Σινά) από την Αφρική στην Ευρασία, όπου τελικά εξαφανίστηκε. Αντίθετα στην Αφρική ο Homo habilis εξελίχθηκε στον Homo erectus, ο οποίος εξαπλώθηκε στον υπόλοιπο κόσμο, αλλά τελικά κι εκεί επίσης εξαφανίστηκε. Όμως στην Αφρική εξελίχθηκε στον Homo heidelbergensis (μια αρχαϊκή μορφή του Homo sapiens), διαδόθηκε σε όλο τον κόσμο, αλλ’ όπου επίσης εξαφανίστηκε. Στην Αφρική εξελίχθηκε στονHomo sapiens, από όπου υποτίθεται εξαπλώθηκε πριν από 200.000 χρόνια.

            Επιστρέφοντας στο ζήτημα της χρονολόγησης του κρανίου των Πετραλώνων, δύο κυρίως ερωτήματα αναφύονται: Α. Εάν υπήρχε κάποια προγονική μορφή της εποχής των 700.000 και πλέον ετών, που προηγούταν από τους σημερινούς ζώντες πληθυσμούς (Αφρικής, Ασίας, Ευρώπης), είναι δυνατόν η εκδήλωση της διαφοροποίησής τους να είναι πολύ παλαιότερη από ότι αρχικά ήταν αποδεκτό (και όχι μόνο 10.000, 30.000 ή 200.000 χρόνια πριν); Αφού επιπλέον θα ήταν πολύ απίθανο παρόμοιοι ανθρωπολογικοί τύποι - υποείδη, να επαναλαμβάνονται έπειτα από ένα σχεδόν εκατομμύριο χρόνια ξανά προς την ίδια κατεύθυνση, η υπόθεση της αρχαιότερης διαφοροποίησης (οφειλόμενης σε διαφορετικές περιβαλλοντικές προσαρμογές) κερδίζει έδαφος.  Β. Σημαίνει άραγε αυτό ότι όλοι οι άνθρωποι ανήκουν στο ίδιοι είδος για τουλάχιστον 700.000 χρόνια ή/και περισσότερο;

            Η απάντηση στα παραπάνω ερωτήματα περνάει μέσα από την ακριβή χρονολόγηση του κρανίου των Πετραλώνων (κατεύθυνση προς την οποία αναλώθηκαν οι περισσότερες προσπάθειες της Ανθρωπολογικής Εταιρείας Ελλάδος), μαζί με τον καθορισμό του βαθμού ανάπτυξης του Παλαιολιθικού πολιτισμού του σπηλαίου.

            Από την άλλη πλευρά, μια τεράστια ζημιά επί του ίδιου του κρανίου συντελέστηκε από ορισμένους μελετητές, γεγονός που καταγγέλθηκε από τον Ρ. Μούριλ (ΗΠΑ), Κ. Στρίνγκερ (Αγγλία), Ρ. Προτς (Γερμανία), Δρα Άρη Πουλιανό κ.ά. Κατά τη γνώμη μου αυτή η ζημιά συνέβη στο πλαίσιο μιας λανθασμένης προσπάθειας εξαγωγής δειγμάτων, με («αντικειμενικό») σκοπό τη διάψευση της χρονολόγησης των 700.000 ετών. Αυτή η δειγματοληψία όχι μόνο προκάλεσε τις καταστροφές στο κρανίο (οστά ζώων θα μπορούσαν κάλλιστα να είχαν αντίθετα χρησιμοποιηθεί), αλλά απέδωσε και εντελώς εσφαλμένες χρονολογήσεις ανάμεσα σε  125.000 και 240.000 χρόνια. Η Ανθρωπολογική Εταιρεία Ελλάδος αισθανόμενη βαριά ευθύνη απέναντι στο επιστημονικό και εν γένει το κοινό σε διεθνές επίπεδο, πρότεινε στις ελληνικές αρχές να πραγματοποιηθούν γραπτές περιγραφές, συνοδευόμενες από φωτογραφίες και βίντεο που να πιστοποιούν την κατάσταση διατήρησης του κρανίου. Η πρόταση αυτή σαν στόχο είχε τη διασφάλιση τουλάχιστο πως από εκείνη τη στιγμή και μετά κανείς δεν θα μπορούσε να προβεί σε δειγματοληψία χωρίς τη σύμφωνη γνώμη του ελληνικού κράτους με την αρωγή ενός διεθνούς συμβουλίου. Αυτοί είναι ορισμένοι από τους λόγους που οι Δρες Ν. Ταίυλορ (2012) και Κιουνγκ Σικ Γου (2013) απεύθυναν τις επιστολές τους με ανάλογο περιεχόμενο στο ελληνικό Υπουργείο Πολιτισμού.

            Ως κλείσιμο παρατίθεται το παρακάτω απόσπασμα από το γράμμα και πάλι του Μ. Χένεμπεργκ:

            Η γνώση είναι ανάμεσα στους πλέον πολύτιμους πόρους (θησαυρούς) της ανθρωπότητας. Η επιδίωξή της θα έπρεπε να επιζητείται ελεύθερα και να διαμοιράζεται ανάμεσα στα έθνη… Το Συνέδριο κάνει έκκληση στη Διεθνή Επιστημονική Κοινότητα να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε να  προστατευθούν οι ανεκτίμητες αποδείξεις σχετικά με την καταγωγή των ανθρώπων, και να καταστεί δυνατόν ερευνητές με πολυετή επί τόπου εμπειρία να συνεχίσουν το έργο τους στο πνεύμα της ακαδημαϊκής ελευθερίας, και προς όφελος της ανθρώπινης γνώσης.

 

 

Επιπρόσθετες πληροφορίες πάνω στην αντιφατικότητα για το κρανίο των Πετραλώνων

24 Φεβρουαρίου 2014 – 01:05, Νίκος Α. Πουλιανός

(Σημ: Το άρθρο που αρχικά αποστάλθηκε έχει αφενός αρκετά περικοπεί, καθότι ήταν σχεδόν διπλάσιο από αυτό που τελικά δημοσιεύτηκε κι αφετέρου έχει μαζί με την πρώτη παράγραφο εύστοχα αναπροσαρμοστεί. Εξάλλου στο διαδίκτυο αποφεύγεται η παράθεση πολύ εκτενών κειμένων, επειδή οι αναγνώστες του προτιμούν για λόγους ανετότερης προσλαμβάνουσας πιο σύντομες και στοχευμένες αναρτήσεις, για όσο το δυνατόν πιο περιορισμένο αριθμό θεμάτων).

Η Ancient Origins πρόσφατα παρουσίασε δημόσια τη συζήτηση σχετικά με το κρανίο που βρέθηκε στα Πετράλωνα (Ελλάδα). Αυτή η συζήτηση συνεχίζεται ανάμεσα στα μέλη της επιστημονικής κοινότητας για περισσότερο από μισό αιώνα. Παρόλο που η Ελληνική Κυβέρνηση (σημ: το ζήτημα είναι πιο σύνθετο και θα ήταν σχετικά ευεπίλυτο εάν εξαρτιόταν μόνο από Έλληνες πολιτικούς κλπ), προσπάθησε να καταπνίξει τις πληροφορίες σχετικά με το κρανίο και να απαγορεύσει στον Δ-ρα Άρη Πουλιανό και τους συνεργάτες του να προχωρήσουν σε παραπέρα έρευνες, πολλοί είναι οι επιστήμονες τον υποστήριξαν. Διαβάστε για το υπόβαθρο (φόντο) σχετικά με την ανακάλυψη ενός ανθρώπινου κρανίου στα Πετράλωνα (με τη σύνδεση - link - στο πρώτο άρθρο της 29-1-2014 του Τζων Μπλακ ).

            Σε μια πρόσφατη επιστολή προς το ελληνικό Υπουργείο Πολιτισμού (πρβλ. 13 Αυγούστου 2013), ο Δρ Κιουνγκ Σικ Γου, Πρόεδρος της Διεθνούς Ένωσης Σπηλαιολογίας, ένας οργανισμός που αντιπροσωπεύει σπηλαιολόγους από περισσότερες των 60 χωρών και είναι αναγνωρισμένος από την UNESCO έγραψε:

 «Το σπήλαιο Πετραλώνων, στη Χαλκιδική (Ελλάδα), αποτελεί διεθνώς ένα σημαντικό αρχαιολογικό και παλαιοντολογικό χώρο. Κατά το παρελθόν έχουν σημειωθεί διαφωνίες για την ηλικία των ανθρώπινων σκελετών που ανακαλύφθηκαν εκεί. Πιο πρόσφατα έχω πληροφορηθεί (επίσης) ότι υπάρχει ανησυχία για την κατάσταση και την ασφάλεια αυτών των υλικών (ευρημάτων), καθώς και ότι στους ερευνητές, σημειωτέον στους πρώτους επιστήμονες που μελέτησαν τα ευρήματα και το σπήλαιο, στους Δρες Άρη και Νίκο Πουλιανό, δεν επετράπη η πρόσβαση στα ευρήματα και το σπήλαιο για περαιτέρω έρευνα. Εκ μέρους (πάντα) της Διεθνούς Ένωσης Σπηλαιολογίας (UIS), σας γράφω τα ακόλουθα, τα οποία πρέπει να γίνουν με ανοιχτές και διαφανείς διαδικασίες: Διασφαλίστε πως τα υλικά δεν υπόκεινται σε φθορές και καθιερώστε μια πρακτική ώστε να εξασφαλίζεται μακροπρόθεσμα η συνεχής διατήρησή τους. Προβείτε σε χρήση εγγράφων (ή) και άλλων στοιχείων προς απόδειξη της αυθεντικότητας και της προέλευσης των υλικών (ευρημάτων). Προσεκτικά και με ακρίβεια τεκμηριώστε τη φυσική κατάσταση των υλικών και οιασδήποτε φθοράς, για τη δημιουργία μιας βάσης δεδομένων από την οποία να διασφαλίζονται τα αποτελέσματα κάθε χρήσης μαζί με τη μελλοντική τους κατάσταση, ώστε σε οποιαδήποτε μελέτη στο μέλλον (οι διαφορές) να είναι επακριβώς συγκρίσιμες και μετρήσιμες. Αναπτύξτε πολιτικές που θα περιλαμβάνουν τις διαδικασίες, τους όρους και τους περιορισμούς υπό τους οποίους οι ειδικοί επιστήμονες μπορούν να έχουν πρόσβαση στα ανωτέρω υλικά για περαιτέρω μελέτη».

 Ο καθηγητής Μάτσι Χένεμπεργκ (Τμήμα Ανατομίας και Βιολογίας των Κυττάρων) του Παν/μίου του Κέιπ Τάουν επισημαίνει επίσης τη σπουδαιότητα της ανακάλυψης:

Δεν υπάρχει αμφιβολία πως όλα τα δεδομένα για την καταγωγή των ανθρώπων και της σύγχρονης διαβίωσής τους αποτελούν αντικείμενο ενδιαφέροντος όλης της ανθρωπότητας, και ότι καμία προσπάθεια σχετικά με την έρευνά τους δεν πρέπει να πηγαίνει χαμένη. Το σπήλαιο Πετραλώνων (μαζί με άλλες ανάλογες θέσεις) ξεχωρίζει (συγκαταλέγεται) ανάμεσα στις κυριότερες αποδείξεις (που υπάρχουν) για την καταγωγή των ανθρώπων.

Ορισμένες διχογνωμίες συνεχίζουν να υπάρχουν ακόμα, αλλά γίνεται ολοένα και πιο φανερό ότι η ακριβής ηλικία του κρανίου των Πετραλώνων είναι πολύ σημαντική σε πολλαπλό επίπεδο για τη μελέτη της ανθρώπινης εξέλιξης. Είναι τελείως διαφορετική η θεώρηση στο κατά πόσο η διαφοροποίηση των υποειδών μας (ανθρωπολογικοί τύποι, φυλές ή οι κοινώς αποκαλούμενες ράτσες) έλαβε χώρα πριν (λίγες) χιλιάδες έτη ή εδώ και σχεδόν ένα εκατομμύριο χρόνια. Έως τον καθορισμό της ηλικίας του κρανίου των Πετραλώνων στις περίπου 700.000 έτη, όλα τα ανθρώπινα απολιθώματα πριν τις 400.000 έτη θεωρούνταν ότι ανήκουν στο είδος του Homo erectus, π.χ.ο «άνθρωπος του Πεκίνου» (500.000 ετών), ο«άνθρωπος της Ιάβας» (900.000 ετών) ή άλλα ευρήματα από την Αφρική (περίπου 1,1 εκατομ. χρόνια).

Ανακεφαλαιώνοντας τα δεδομένα και το περιρρέον πλαίσιο σχετικά με το κρανίο των Πετραλώνων, αρχικά από τους Π. Κόκκορο και Α. Κενέλλη (1960), καθηγητές στο Παν/μιο Θεσ/νίκης, διατυπώθηκε πως αντιπροσώπευε μια άνευ στρωματογραφίας Νεαντερτάλ γυναικείου φύλου, 50.000 - 70.000 περίπου ετών. Η ίδια ηλικία αποδόθηκε επίσης το 1964 εκ μέρους δύο Γερμανών ερευνητών, του Ο. Ζίκενμπεργκ στην Παλαιοντολογία και του Ε. Μπράιτινγκερ στην Ανθρωπολογία (: 2ος μάλιστα θεώρησε  ότι ο άνθρωπος των Πετραλώνων  - συγγενεύει τόσο πολύ με τα αφρικανικά ευρήματα ώστε να - είναι ο «πρώτος Αφρικανός εκτός Αφρικής»).

Όταν ο Δρ Άρης Πουλιανός είχε την ευκαιρία να μελετήσει το κρανίο (1965), αμέσως ανέδειξε τα ευρωπαϊκά χαρακτηριστικά του ανδρικού φύλου του ανθρώπου των Πετραλώνων. Το 1968 και ξανά από το 1975 έως το 1983, προέβη σε ανασκαφές του σπηλαίου Πετραλώνων, αποδεικνύοντας ότι το κρανίο ανήκε σε μια πολύ ξεκάθσρη στρωματογραφική ακολουθία (αντιστοιχώντας στο 11ο στρώμα), ηλικίας 700.000 ετών, συνοδευόμενος από το δικό του Παλαιολιθικό πολιτισμό, με τα αρχαιότερα ίχνη φωτιάς που άναψαν ποτέ άνθρωποι. Ο προαναφερθείς καθηγητής Ο. Ζίκενμπεργκ, με την αρωγή της μαθήτριάς του Τζ. Σσουττ, έμμεσα συμφώνησε με τον Δρ Άρη Πουλιανό αναφορικά με την ηλικία των 700.000 ετών πριν αποβιώσει κατά το τέλος του 1970.

            Η αρχική διεθνής αντίδραση σχετίστηκε με το ότι δεν θα μπορούσαν να υπάρχουν ανθρώπινα όντα σε αυτή την εποχή (των 700.000 ετών) έξω από την Αφρική στην Ευρώπη. Κατά συνέπεια τα συμπεράσματα του Δρα Άρη Πουλιανού θεωρήθηκαν υπερβολικά. Πάντως κατά τις επόμενες 10ετίες, κάτι που οφείλεται και στα ανασκαφικά δεδομένα από το σπήλαιο Πετραλώνων, άλλες επίσης ευρωπαϊκές παλαιοανθρωπολογικές θέσεις αποδείχθηκε ότι είχαν ανάλογη ηλικία (των 700.000 ετών), όπως το Μάουερ (Γερμανία), Ιζέρνια (Ιταλία) ή Μποξγροουβ (Αγγλία). Ο επιστημονικός «άνεμος» άρχισε σιγά-σιγά να «φυσά» υπέρ του Πουλιανού. Ανακαλύψεις όπως στην Αταπουέρκα (Ιπανία), Τσεπράνο (Ιταλία) ή Ντμανίσι (Καύκασος) επιβεβαίωσαν την αρχική ιδέα ότι η ανθρώπινη παρουσία στην Ευρώπη μπορούσε να είναι 2 εκατομμυρίων ετών, εάν όχι ακόμα περισσότερο. Στην Ελλάδα πάντως φαίνεται πως ουδέποτε έφτασαν αυτά τα νέα και ότι τα πράγματα γινόταν όλο και χειρότερα. Αυτός είναι ο λόγος που ο προαναφερθείς καθηγητής Μάτσι Χένεμπεργκ έγραψε στο επιστημονικό περιοδικό “CurrentAnthropology” (τ. 29, 1988):

Δίπλα στην είσοδο  του (Ανθρωπολογικού) μουσείου (Πετραλώνων) υπάρχει μία μαρμάρινη πλάκα που περιγράφει τη σκοπιμότητα του μουσείου και δηλώνει ότι αυτό είχε ανεγερθεί με προσπάθειες  του Δρα Πουλιανού. Το όνομά του έχει βάναυσα σβηστεί με καλέμι (αν και ορισμένα μέρη - γράμματα - διακρίνονται ακόμα). Αυτή τη στιγμή δεν υπάρχει κανένας αρμόδιος ανθρωπολόγος που να επιβλέπει το μουσείο και το χώρο… Νομίζω όμως, ότι είναι ανήθικο να εξαλείφονται γεγονότα με μία σμίλη και να παρεμποδίζονται ικανοί  ερευνητές από το να συνεχίζουν το έργο τους.

Στο σημείο αυτό είναι σημαντικό ν’ αναφερθεί ότι μετά το Ντμανίσι, αναδύθηκε μια νέα θεωρία «εξοδοποίησης». Πρώτα  ο Homo habilis διέφυγε (μέσω της ερήμου του Σινά) από την Αφρική στην Ευρασία, όπου τελικά εξαφανίστηκε. Αντίθετα στην Αφρική ο Homo habilis εξελίχθηκε στον Homo erectus, ο οποίος εξαπλώθηκε στον υπόλοιπο κόσμο, αλλά τελικά κι εκεί επίσης εξαφανίστηκε. Όμως στην Αφρική εξελίχθηκε στον Homo heidelbergensis (μια αρχαϊκή μορφή του Homo sapiens), διαδόθηκε σε όλο τον κόσμο, αλλ’ όπου επίσης εξαφανίστηκε. Στην Αφρική εξελίχθηκε στονHomo sapiens, από όπου υποτίθεται εξαπλώθηκε πριν από 200.000 χρόνια.

            Επιστρέφοντας στο ζήτημα της χρονολόγησης του κρανίου των Πετραλώνων, δύο κυρίως ερωτήματα αναφύονται: Α. Εάν υπήρχε κάποια προγονική μορφή της εποχής των 700.000 και πλέον ετών, που προηγούταν από τους σημερινούς ζώντες πληθυσμούς (Αφρικής, Ασίας, Ευρώπης), είναι δυνατόν η εκδήλωση της διαφοροποίησής τους να είναι πολύ παλαιότερη από ότι αρχικά ήταν αποδεκτό (και όχι μόνο 10.000, 30.000 ή 200.000 χρόνια πριν); Αφού επιπλέον θα ήταν πολύ απίθανο παρόμοιοι ανθρωπολογικοί τύποι - υποείδη, να επαναλαμβάνονται έπειτα από ένα σχεδόν εκατομμύριο χρόνια ξανά προς την ίδια κατεύθυνση, η υπόθεση της αρχαιότερης διαφοροποίησης (οφειλόμενης σε διαφορετικές περιβαλλοντικές προσαρμογές) κερδίζει έδαφος.  Β. Σημαίνει άραγε αυτό ότι όλοι οι άνθρωποι ανήκουν στο ίδιοι είδος για τουλάχιστον 700.000 χρόνια ή/και περισσότερο;

            Η απάντηση στα παραπάνω ερωτήματα περνάει μέσα από την ακριβή χρονολόγηση του κρανίου των Πετραλώνων (κατεύθυνση προς την οποία αναλώθηκαν οι περισσότερες προσπάθειες της Ανθρωπολογικής Εταιρείας Ελλάδος), μαζί με τον καθορισμό του βαθμού ανάπτυξης του Παλαιολιθικού πολιτισμού του σπηλαίου.

            Από την άλλη πλευρά, μια τεράστια ζημιά επί του ίδιου του κρανίου συντελέστηκε από ορισμένους μελετητές, γεγονός που καταγγέλθηκε από τον Ρ. Μούριλ (ΗΠΑ), Κ. Στρίνγκερ (Αγγλία), Ρ. Προτς (Γερμανία), Δρα Άρη Πουλιανό κ.ά. Κατά τη γνώμη μου αυτή η ζημιά συνέβη στο πλαίσιο μιας λανθασμένης προσπάθειας εξαγωγής δειγμάτων, με («αντικειμενικό») σκοπό τη διάψευση της χρονολόγησης των 700.000 ετών. Αυτή η δειγματοληψία όχι μόνο προκάλεσε τις καταστροφές στο κρανίο (οστά ζώων θα μπορούσαν κάλλιστα να είχαν αντίθετα χρησιμοποιηθεί), αλλά απέδωσε και εντελώς εσφαλμένες χρονολογήσεις ανάμεσα σε  125.000 και 240.000 χρόνια. Η Ανθρωπολογική Εταιρεία Ελλάδος αισθανόμενη βαριά ευθύνη απέναντι στο επιστημονικό και εν γένει το κοινό σε διεθνές επίπεδο, πρότεινε στις ελληνικές αρχές να πραγματοποιηθούν γραπτές περιγραφές, συνοδευόμενες από φωτογραφίες και βίντεο που να πιστοποιούν την κατάσταση διατήρησης του κρανίου. Η πρόταση αυτή σαν στόχο είχε τη διασφάλιση τουλάχιστο πως από εκείνη τη στιγμή και μετά κανείς δεν θα μπορούσε να προβεί σε δειγματοληψία χωρίς τη σύμφωνη γνώμη του ελληνικού κράτους με την αρωγή ενός διεθνούς συμβουλίου. Αυτοί είναι ορισμένοι από τους λόγους που οι Δρες Ν. Ταίυλορ (2012) και Κιουνγκ Σικ Γου (2013) απεύθυναν τις επιστολές τους με ανάλογο περιεχόμενο στο ελληνικό Υπουργείο Πολιτισμού.

            Ως κλείσιμο παρατίθεται το παρακάτω απόσπασμα από το γράμμα και πάλι του Μ. Χένεμπεργκ:

            Η γνώση είναι ανάμεσα στους πλέον πολύτιμους πόρους (θησαυρούς) της ανθρωπότητας. Η επιδίωξή της θα έπρεπε να επιζητείται ελεύθερα και να διαμοιράζεται ανάμεσα στα έθνη… Το Συνέδριο κάνει έκκληση στη Διεθνή Επιστημονική Κοινότητα να καταβάλει κάθε δυνατή προσπάθεια ώστε να  προστατευθούν οι ανεκτίμητες αποδείξεις σχετικά με την καταγωγή των ανθρώπων, και να καταστεί δυνατόν ερευνητές με πολυετή επί τόπου εμπειρία να συνεχίσουν το έργο τους στο πνεύμα της ακαδημαϊκής ελευθερίας, και προς όφελος της ανθρώπινης γνώσης.