Δύο σχόλια επί του μανιφέστου του Μίκη Θεοδωράκη
Α. Η Ανθρωπολογική Εταιρεία Ελλάδος εδώ και χρόνια προβάλλει την επιστημονική θέση (πρβλ. Κάθε 1η του Μηνός – Μάρτιος 2008 - http://www.aee.gr/hellenic/1st%20month/0%208/080301/Mar%202008.htm) ότι οι Σκοπιανοί δεν είναι Σλάβοι, αλλά Σλαβόφωνοι. Έτσι, η επίκληση εκ μέρους του μεγάλου μουσικοσυνθέτη μας σε λεγόμενα του 1ου Προέδρου των Σκοπίων κ. Γκληγκόρωφ (δηλ. Γρηγορόπουλου ή Γρηγοριάδη, και κατ’ όνομα και ανθρωπολογικά με βάση το πρόσωπο, τη φάτσα) σχετικά με την σλαβική καταγωγή των γειτόνων μας, είτε οφείλεται σε έλλειψη πληροφόρησης (το πιθανότερο – που να φανταστεί κανείς ότι μιλάνε Σλαβικά τους τελευταίους μόνο αιώνες χωρίς να είναι Σλάβοι), είτε για άλλους λόγους (π.χ. συμπάθειας μεταξύ άλλων Σλάβων), ώστε υποτίθεται να «ωφεληθούν» στον αγώνα που διεξάγουν, ενώ στην ουσία ζημιώνουν το Κράτος τους, αδικώντας ταυτόχρονα τους κατοίκους του.
Β. Λέει ο Θεοδωράκης: «Νομίζω ότι ήρθε ο καιρός, να ενημερώσουμε όσο γίνεται πιο πλατειά, πιο υψηλά και πιο βαθειά τους Έλληνες πολίτες, ανεξάρτητα από μόρφωση, ιδιότητα, ειδικότητα, επάγγελμα και αξίωμα… σχετικά με… την εθνική μας μνήμη, την ελληνική ταυτότητα, (με σκοπό) την υπεράσπιση της εθνικής μας συνείδησης». Καλά όλα αυτά, όμως χωρίς την ανθρωπολογική γνώση του Άρη Ν. Πουλιανού για την καταγωγή των Ελλήνων, Σαρακατσάνων, Κρητών, σε τι βαθμό άραγε μπορεί κανείς να υπερασπιστεί αποτελεσματικά τα παραπάνω; Αυτό, φαίνεται σαν να μην το έχουν αντιληφθεί παρά ελάχιστοι. Κάποτε Μίκη μας, μαζί με τον εκλιπόντα Απόστολο Μουσούρη έλεγες σε γεύμα που ετοίμασε η Δάφνη Πουλιανού στο σπίτι της και έδρα της Ανθρωπολογικής Εταιρείας Ελλάδος, πόσο σημαντική είναι η επιστημονική προσφορά του Άρη. Μετά μάλλον σε πείσανε τίποτα αγράμματοι ότι αυτά είναι εθνικιστικά. Τώρα που σε λένε εθνικιστή ακόμα και οι «αδρανεγκέφαλοι» - θα τους τα «ψάλεις» λίγο με τη λύρα σου την εθνική, αλλά ταυτόχρονα και παγκοσμίων διαστάσεων; Τελευταία που συναντηθήκαμε στην Παλιά Βουλή σε παρακάλεσα να συνθέσεις την «Εποποιία του Αρχανθρώπου». Έδειξες να σε εντυπωσιάζει ο τίτλος του έργου, διερωτώμενος: καλά πώς σκέφτηκες παρόμοια μουσική συμφωνία; Αν προλαβαίνεις κι έχεις ακόμα κουράγιο, με όλο το σεβασμό, σε εκλιπαρώ να προχωρήσεις στη σύνθεση, έστω και για τις πρώτες νότες της μελωδίας, του πιο αθάνατου από τα έργα σου.
Με αγάπη, Δρ Ανθρωπολογίας Νίκος Α. Πουλιανός, 31-12-2009
Σημ: Η παραπάνω επιστολή