Ανθρωπολογική Εταιρεία Ελλάδος, Δαφνομήλη 5-9, Αθήνα 114 71

          10 Αυγούστου 2018

Προς: Την Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, Λεωφόρος Βασιλίσσης Όλγας 198, Θεσσαλονίκη 546 55 (grper@pkm.gov.gr)

 

Κοιν: Αντιπροσωπεία Ευρωπαϊκής Ένωσης στην Ελλάδα, Λεωφόρος Βασιλίσσης Σοφίας 2, Αθήνα 106 74 (comm-rep-athens@ec.europa.eu)

 

Θέμα: Η σκανδαλώδης αίτηση ένταξης του Σπηλαίου Πετραλώνων στο τρέχον ΕΣΠΑ.

 

Αξιότιμοι κύριες και κύριοι,

 

            Με την από 15 Ιουλίου ε. έ. ηλεκτρονική επιστολή προσπάθησα να αναφερθώ συνοπτικά για το σκανδαλώδες της αίτησης ένταξης του Σπηλαίου Πετραλώνων Χαλκιδικής στο ΕΣΠΑ 2014-2020. (Συντομότατα), την 24η Ιουλίου είχατε την καλοσύνη να με πληροφορήσετε πως δεν έχουν ακολουθηθεί παρά οι προβλεπόμενες νόμιμες διαδικασίες. Επανέρχομαι λοιπόν με πιο αναλυτικές επισημάνσεις όσον αφορά τις επιδοτούμενες δράσεις.

Α. Ως προς την επιχορήγηση για τη «δημιουργία πληροφοριακού υλικού για το κοινό», διατυπώνω έντονες επιφυλάξεις διότι εφόσον χρηματοδοτηθεί μια ανάλογη δράση, η Αρχαιολογική Υπηρεσία θα έχει ως άλλοθι την επιδότησή σας, προκειμένου με μεγαλύτερη άνεση να παραπληροφορεί το κοινό σχετικά με το Σπήλαιο Πετραλώνων.

Αναφορικά με το ως άνω ζήτημα είχα διαμαρτυρηθεί προ διετίας (7-7-2016) για το γεγονός ότι η Εφορεία Παλαιοανθρωπολογίας - Σπηλαιολογίας (Ε.Π.Σ.) στην επίσημη ιστοσελίδα της σχετικά με το Σπήλαιο Πετραλώνων δεν δίστασε ήδη από το 2012 ακόμα και να διαστρεβλώσει τη βιβλιογραφική πραγματικότητα, αναφερόμενη στο δήθεν εκ μέρους μου διατυπωθέν ενδεχόμενο των 300.000 ετών για το εκεί ανευρεθέν κρανίο του Αρχανθρώπου. Μια ανάλογη όμως άποψη δεν είχε αναγραφεί από μένα, αλλά εντελώς αβάσιμα από την τ. Γενική Διευθύντρια Αρχαιοτήτων κ. Παρασκευή Βασιλοπούλου για την ηλικία των 200.000 ετών, κατόπιν από τη νυν Γενική Διευθύντρια κ. Πολυξένη Βελένη και τελικά το 2012 από τον προϊστάμενο της Ε.Π.Σ. κ. Αντρέα Ντάρλα. Ως μια «φυσική συνέχεια» των ανωτέρω, μπορεί να θεωρηθεί το γεγονός ότι στην επίσημη ιστοσελίδα της ΕΠΣ παρατέθηκε τελικά η απαράδεκτη βιβλιογραφική παραπομπή σε τάχα ανάλογα δικά μου συμπεράσματα χρονολόγησης, όταν είναι γνωστή η επιστημονική μου θέση αναφορικά με τα τουλάχιστον 700.000 χρόνια. Κατ’ αυτό τον τρόπο όμως, εντελώς δηλ. αυθαίρετα και με τις αναγκαίες "πολιτισμένες διαδικασίες", παραβιάστηκε κάθε ιερό και όσιο. Η αντίστοιχη ανάρτηση συνεχίζει να εμφανίζεται στο διαδίκτυο, με σοβαρότατες επιπτώσεις εναντίον του παλαιοανθρωπολογικού χώρου του Σπηλαίου Πετραλώνων και κατά συνέπεια της επιστημονικής - τουριστικής του αξίας. Έτσι, θεωρώ πως είναι επιτακτική ανάγκη να σταματήσει κι όχι να επιβραβεύεται επιδοτούμενα η ως άνω παραπληροφόρηση του κοινού, ιδίως όταν δεν υπάρχει περίπτωση η Αρχαιολογική Υπηρεσία να παραδεχθεί τα τεράστια προηγούμενα σφάλματά της, τα οποία μέσα στην αγωνία της θεωρεί πως πρέπει να υπερασπίζεται παντοιοτρόπως στο διηνεκές.

Εκτός από τις δικές μου δεκάδες δημοσιεύσεις (οι περισσότερες για το σπήλαιο Πετραλώνων), σε παραπέρα επιστημονικά άρθρα, καθώς και την εκπόνηση δύο διδακτορικών διατριβών, έχει προχωρήσει επίσης ο μόνος παλαιοανθρωπολόγος της ΕΠΣ (προς ώρας έχει αναρτηθεί εκείνη του 1989). Σ’ αυτές τις δημοσιεύσεις παρατίθενται τεκμηριωμένες επιστημονικές απόψεις (ελεγμένες από διεθνείς επιτροπές κρίσεων) σε σχέση μ’ εκείνες των απλώς εξ οφίτσιο διατυπωμένων, εκ μέρους των υψηλόβαθμων προαναφερόμενων αρχαιολόγων. Περιττό επίσης ν’ αναφερθεί πως ουδέποτε ζητήθηκε η γνώμη τού (Δ-ρα Ν. Πουλιανού) σχετικά με τον χειρισμό για θέματα του Σπηλαίου Πετραλώνων, γεγονός που όμως από μόνο του αποτελεί μια καθόλα ύποπτη πρακτική. Εν κατακλείδι, ποία άραγε από τις δύο γνώμες θα λαμβάνει υπόψη του ο εκάστοτε επισκέπτης ή έστω απλά ενδιαφερόμενος για το σπήλαιο Πετραλώνων, την αφιλοκερδώς αδιαμφισβήτητη παλαιοανθρωπολογική ή εκείνη την αβάσιμη μεν, αλλά «νόμιμα» επιδοτημένη; Ή μήπως για κάποια χρόνια θα απαντώνται στο διαδίκτυο αμφότερες: αφενός η λανθασμένη γνώμη των αντιπάλων μου κι αφετέρου η επιστημονικά τεκμηριωμένη δική μου, με απώτερο στόχο να προωθηθεί μελλοντικά «επίσημα» η αβάσιμη άποψη των μη ειδικών για τα δήθεν 200.000 π.χ. έτη; Από τα παραπάνω, είναι ηλίου φαεινότερο πως αυτός ήταν εξ αρχής ο στόχος, να χτυπηθούν (και δη αδυσώπητα) οι σημαντικότατες επιστημονικές μου ανακαλύψεις. Οι ανωτέρω είναι και οι λόγοι που επανέρχομαι, ζητώντας να μη χρηματοδοτηθούν από την Περιφέρεια οι εξόφθαλμα προαναφερόμενες παράνομες δράσεις.

Εξάλλου, εδώ και περισσότερα από 10 χρόνια διατελώ (κάτι που είναι γνωστό στους ανώτατους κύκλους του ΥΠ.ΠΟ.Α.) διάδικος για συκοφαντική δυσφήμηση με τον προϊστάμενο της Ε.Π.Σ. κ. Ντάρλα, ο οποίος δεν είναι άραγε αναμενόμενο ότι μπροστά στον κίνδυνο καταδίκης του, πως είναι έτοιμος να κάνει ό,τι περνά από το χέρι του ώστε κατόπιν επιδοτήσεως να μπορεί να ισχυρίζεται ότι το επίσημο κράτος ασπάζεται τις δικές του (αβάσιμες μεν, νομιμοποιημένα δε επιδοτούμενες) απόψεις; Στο ίδιο μήκος κύματος συμπορεύονται δυστυχώς και τα υπόλοιπα ανώτατα στελέχη της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας (άραγε με το αζημίωτο;), ενδεχομένως όμως και για να συγκαλυφθούν επίσης τα πλαίσια που δρα (τουλάχιστον) ένας από τους διευθυντές της.

Β. Εντελώς παράνομα (και πάλι δηλ. σε ύποπτα πλαίσια) παραμένουν αναπάντητες συγκεκριμένες πρόσφατες καταγγελίες προς τις αρχές, σχετικά με τέσσερις βαρύτατες οικονομικές ατασθαλίες της Ε.Π.Σ. Θα εμπιστευόταν λοιπόν κανείς αυτή την Ειδική Περιφερειακή Υπηρεσία να διαχειριστεί άλλο ένα εκατ. ευρώ ή αντίθετα όπως θα ήταν εν προκειμένω αναμενόμενο πρώτα να διερευνηθεί το ζήτημα από δικαστικούς λειτουργούς (κι οπωσδήποτε όχι από συντεχνιακούς αρχαιολογικούς κύκλους όπως μέχρι σήμερα συμβαίνει);

Γ. Η πρώτη αποβολή μου από το σπήλαιο Πετραλώνων συντελέστηκε την άνοιξη του 1968 από τον ακροδεξιό Γενικό Διευθυντή Αρχαιοτήτων της χούντας Σπ. Μαρινάτο, ο οποίος εκτός από μέντορας της προαναφερθείσας κ. Βασιλοπούλου, υπήρξε επίσης επιστήθιος φίλος του 3ου στην ιεραρχία των SS, εκλιπόντα αντιτιθέμενό μου αναφορικά με το κρανίο των Πετραλώνων ανθρωπολόγο Ε. Μπράιτιγκερ. Το πιθανότερο είναι λοιπόν πως ήδη από τότε είχε «μπει το νερό στ’ αυλάκι», εναντίον ακόμα και των υπόλοιπων επιστημονικών μου ανακαλύψεων. Παρόλα αυτά, κατόρθωσα το 1974 να επανέλθω στον παλαιοανθρωπολογικού ενδιαφέροντος χώρο κατ’ αρχάς για μια 10ετία, δηλ. έως το 1984, χρονιά που «επιτεύχθηκε» η δεύτερη αποβολή μου. Το σπήλαιο, το οποίο εντωμεταξύ είχα αξιοποιήσει τουριστικά, καθαριζόταν από την πρασινάδα (επιλιθική χλωρίδα) κατά τους χειμερινούς μήνες από τους υπαλλήλους που είχα επί τούτου εκπαιδεύσει. Αυτός ήταν κι ο λόγος που παρά τις έντονες πιέσεις από κατοίκους της Κοινότητας Πετραλώνων να απολύονται οι εργαζόμενοι και να αντικαθίστανται από άλλους το επόμενο καλοκαίρι, δεν το έπραττα, καθότι ούτως ή άλλως δεν επηρεαζόταν ο κρατικός προϋπολογισμός, αφού οι αντίστοιχοι μισθοί καταβάλλονταν από τα έσοδα του σπηλαίου.

Με αποφάσεις (όμως) του Αρείου Πάγου επανήλθα ξανά στο χώρο το 1997 κι από πλευράς μόλυνσης βρήκα το σπήλαιο σε πολύ άσχημη κατάσταση: Ο σταλαγμιτικός διάκοσμος είχε γεμίσει πρασινάδα σε πάμπολλα σημεία, απ' όπου αναδυόταν μια δυσοσμία που θύμιζε υπόνομο. Ο μόνος τρόπος να καθαριστεί, εκτός από πλύσεις με νερό, ήταν η (επιτόπια) χρήση ενός ελαφρότατης δράσης, από άποψη επιπτώσεων, υγρού που προμηθεύτηκα από την αγορά της Θεσσαλονίκης, με κόστος 0,1 ευρώ το λίτρο διαλυμένο σε άλλα 5 λίτρα (αποσταγμένου) ύδατος, προερχόμενου από λιμνούλες του σπηλαίου (της επονομαζόμενης αίθουσας «Βασίλη Τσιτσάνη»). Τα επόμενα έτη, από το 1998 έως και το 2010, οι υπάλληλοί μου όφειλαν (συχνά ακόμα και δυσανασχετώντας) να συνεχίζουν τους χειμερινούς μήνες τον καθαρισμό, κάτι που ήταν πλέον αρκετό να γίνεται μόνο με αποστειρωμένα σφουγγαράκια και νερό από τις παραπάνω λιμνούλες. Όμως, από το 2011 κι έπειτα το Σπήλαιο Πετραλώνων δυστυχώς και πάλι εγκαταλείφθηκε στην τύχη του. Ίσως ακόμα και σκόπιμα, καθώς μαζί με άλλα προβλήματα που συσσωρεύονταν δεν συνεχιζόταν ούτε καν ο απλός καθαρισμός, με αποτέλεσμα να προβάλλει σήμερα ως «επιτακτική»… η ανάγκη της εκ μέρους σας χρηματοδότησης.

Καθόλου άσχετο με τα παραπάνω είναι επίσης το γεγονός πως το μεσοδιάστημα της 1984-1997 αποβολής μου, στο χώρο συντελέστηκαν τέρατα και σημεία. Π.χ. άνευ τελικά κανενός έργου κατασπαταλήθηκαν (από άλλες επιδοτήσεις) 120 εκ. δρχ. ή το ότι ενώπιον των τότε υπαλλήλων του ΕΟΤ και νυν του ΥΠΠΟΑ (!!!) προωθήθηκαν διάφορες «θεάρεστες παρανομίες», όπως λαθρανασκαφές, κλοπές ευρημάτων κι ανασκαφικών ημερολογίων, μόνιμη περίφραξη πτηνοτροφείου (προς κατανάλωση ορτυκιών και φασιανών) μπροστά στην είσοδο του σπηλαίου ή χοιροστασίου δίπλα στο Ανθρωπολογικό Μουσείο κ.ά. παρόμοια.

Από την άλλη, σύμφωνα με διασταυρωμένες πληροφορίες, το 2016 η Ε.Π.Σ. προέβη σε αγορά 600.000 ευρώ φαρμάκου από χώρα του εξωτερικού με κόστος 10 ευρώ το λίτρο, ενώ εγκρίθηκαν επίσης άλλες 400.000 ευρώ για τη επάλειψή του στο σταλαγμιτικό διάκοσμο του σπηλαίου Διρού Μάνης (συνολικά και πάλι ~1 εκ. ευρώ - κάτι σαν «ταρίφα» για την Ε.Π.Σ.). Ο αρμόδιος τότε Τμηματάρχης της και νυν αφυπηρετήσας Δ-ρ Γεωλογίας Ε. Καμπούρογλου (γνωστός κι από τις έρευνές του στο λόφο Καστά της Αμφίπολης) προέβαλε αντιρρήσεις, με βασικότερο επιχείρημα πως δεν είχαν προηγηθεί μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Προφανέστατος ο κίνδυνος να μολυνθούν οι θάλασσες της ευρύτερης περιοχής Λακωνίας στη Ν. Πελοπόννησο. Παρά τις σχετικές αναφορές δεν αποδόθηκαν (βεβαίως) ευθύνες, καθόσον η υπόθεση τελικά συγκαλύφθηκε, λαϊκιστί «κουκουλώθηκε». Όμως, τα πέντε τεράστια μπιτόνια που είχαν αποθηκευτεί δίπλα στο Διρό με το ακριβό φάρμακο, απομακρύνθηκαν... για να μεταφερθούν στα Πετράλωνα. Είναι λοιπόν πολύ πιθανό, εκτός από τις όποιες αντίστοιχες αρνητικές επιπτώσεις ακόμα και για θέματα χρονολόγησης, με τα ίδια τιμολόγια αγοράς του φαρμάκου από το εξωτερικό να «ισοσκελιστεί» αν όχι όλο, μεγάλο μέρος από την επιχορήγηση του ΕΣΠΑ 2014-2020, αφού εξάλλου με κανένα τρόπο δεν δικαιολογείται η σημερινή τεράστια επιδοτούμενη δαπάνη για το Σπήλαιο Πετραλώνων.

Εντωμεταξύ, το 2013 σε Παγκόσμιο Συνέδριο Σπηλαιολογίας στην Τσεχία ο ως άνω μοναδικός παλαιοανθρωπολόγος του ΥΠ.ΠΟ.Α., αναφέρθηκε στις αδιανόητες καταστροφές που επιστημονικά και υλικά είχε ήδη υποστεί το σπήλαιο μόνο κατά τα έτη 2011-2013. Ως κύρια ερμηνεία που δόθηκε τότε εκ μέρους του ήταν η επιχειρούμενη προσπάθεια ένταξης του σπηλαίου σε ΕΣΠΑ. Στη συνέχεια και με βάση την ανωτέρω δημοσίευση, ο προϊστάμενος της ΕΠΣ κάλεσε το 2016 τον μόνο του παλαιοανθρωπολόγο σε απολογία για δήθεν «ανάρμοστη κλπ συμπεριφορά», εμπλέκοντας στην υπόθεση ακόμα και τη Γενική Δ/νση Αρχαιοτήτων (κλήση που ακόμα «τρέχει» παρόλο που αμφισβητήθηκε ακόμα και ως προς τη νομιμότητά της - πρβλ. σχετικό εξώδικο). Όμως, η ένταξη στο ΕΣΠΑ, κατά «διαβολικά περίεργη σύμπτωση» προχώρησε (πράγματι) τελικά φέτος, με επιδότηση 996.000 ευρώ (4.000 λιγότερο από 1 εκ.) και χρονικό μάλιστα ορίζοντα το 2022!

Για μένα μέχρι και σήμερα ως πρώτη προτεραιότητα παραμένει η ανάγκη παραπέρα επιστημονικών μελετών στο Σπήλαιο Πετραλώνων. Παρόλα αυτά όμως, πριν από την (αν μη τι άλλο αψυχολόγητη) τρίτη αποβολή μου το 2011, είχα έμπρακτα ξεκινήσει δράσεις όσον αφορά π.χ. τον ψυχρό φωτισμό, την αντιμετώπιση πυρκαγιών με χιλιόμετρα σωληνώσεων πυρασφάλειας, την πυροπροστασία με την αποψίλωση της βλάστησης για 15 μ. γύρω από το Ανθρωπολογικό Μουσείο (πρβλ. π.χ. και τη σχετική αλληλογραφία με το Δασαρχείο Πολυγύρου). Είχα επίσης αρχίσει την κατασκευή διαδρόμων προσβασιμότητας σε ΑΜΕΑ, για τους οποίους (διαδρόμους) σύρθηκα πολλές φορές μηνυμένος στα δικαστήρια, όπως αποδείχθηκε όμως άνευ λόγου, με μόνη για τούτο αιτιολογία πως δεν είχαν εκδοθεί προηγουμένως οι «απαραίτητες άδειες των αρμοδίων αρχών» - λες και η κατασκευή τους θα ωφελούσε προσωπικά εμένα ή μια ενδεχόμενη καταδίκη μου την Αρχαιολογική Υπηρεσία... Οι παραπάνω δράσεις μου χρηματοδοτούνταν βασικά από τα έσοδα του σπηλαίου, τα οποία όμως κατά πως φαίνεται δεν επαρκούν στους νυν κατέχοντες το χώρο κι εύλογα αναφύεται το ερώτημα σε τί αποσκοπούσε η προαναφερμένη αποβολή μου το 2011, αν όχι τελικά στις επιδοτήσεις, στις οποίες είναι εθισμένες οι εκάστοτε κρατικές υποδομές; Ανάλογες πάντως με τις ανωτέρω περιγραφόμενες «υφής» δράσεις, είναι και οι υπόλοιπες επιχορηγούμενες δραστηριότητες που η Ε.Π.Σ. έχει αιτηθεί για το Σπήλαιο Πετραλώνων.

Εφόσον πάντως κριθεί αναγκαίο παραμένω αφιλοκερδώς στη διάθεσή σας, προκειμένου να σας πληροφορήσω παραπέρα για ό,τι ήθελε ζητηθεί. Σε περίπτωση όμως που είναι αργά να ληφθούν υπόψη οι προβληματισμοί μου, μια και θεωρώ αδιανόητο να συντηρείται η προαναφερόμενη κατάσταση εναντίον του Σπηλαίου Πετραλώνων από τις ενταύθα κρατικές υπηρεσίες, ως μια από τις εναπομείνασες λύσεις για την υπεράσπιση της ευρωπαϊκής βασικά προϊστορίας θεωρώ πως δεν απομένει παρά να στραφώ και πάλι στις δικαστικές αρχές, καθώς και τους διεθνείς επιστημονικούς οργανισμούς του εξωτερικού.

Με βάση τα παραπάνω γίνεται ξεκάθαρο πως η όλη προσπάθεια χρηματοδότησης εκ μέρους της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας έγκειται κατ’ αρχάς στο να αλωθεί το επιστημονικό και υλικό μου έργο, με κίνδυνο το σπήλαιο και τα ευρήματά του να υποστούν κι άλλες ανεπανόρθωτες ζημιές και εν συνεχεία να διαστρεβλωθεί το όλο θέμα στα μάτια της ελληνικής και διεθνούς κοινής γνώμης.

Αντίθετα όμως με τ' ανωτέρω, εναποθέτω τις ελπίδες μου στην Περιφέρεια Κ. Μακεδονίας, την Ε.Ε. αλλά και την πολιτική ηγεσία του ΥΠ.ΠΟ.Α., πως είναι δηλ. σε θέση να εμποδίσουν ανάλογες εξελίξεις.

Ο πρόεδρος της Α.Ε.Ε., Δ-ρ Άρης Ν. Πουλιανός

 

 

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ