Κάιν και Άβελ

(Μάιος 2013)

Με τον παραπάνω τίτλο ο Δρ Νίκος Α. Πουλιανός συμμετείχε με αναρτημένη ανακοίνωση (poster) στο 18^ο Πανευρωπαϊκό Συνέδριο Ανθρωπολογίας στην Άγκυρα της Τουρκίας, 3-6 Σεπτεμβρίου του 2012. Αξίζει να αναφερθεί ότι αρκετές ανακοινώσεις (βασικά από Β. και Κ. Ασία) είχαν ιδιαίτερο επιστημονικό ενδιαφέρον (αναφορικά ακόμα και για τα ελληνικά εθνικά ζητήματα). Δυστυχώς, επειδή ως γνωστό έχουμε να αντιμετωπίζουμε στο εσωτερικό της Χώρας τις απροκάλυπτες συνεχείς παρανομίες των καθεστωτικών «ελληνικών» φορέων, δεν έχει δοθεί ακόμα η ευκαιρία να αναφερθούμε σε ανάλογα θέματα. Για την ώρα, λόγω και των ημερών, παρατίθεται μόνο η ανωτέρω ανακοίνωση (η οποία δημοσιεύθηκε ως υπ. αρ. 10 poster, της σελ. 51, στα Πρακτικά των Περιλήψεων. Σχ. πρβλ. και ancient-origins).

Πάντως, με εντελώς απαράδεκτο τρόπο τα υψηλόβαθμα στελέχη της «Αρχαιολογικής Υπηρεσίας», εισηγήθηκαν να μη χορηγηθούν για λόγους δήθεν εξοικονόμησης περί τα 800 ευρώ για την εγγραφή, μετάβαση και παραμονή του μοναδικού παλαιοανθρωπολόγου του Υπ. Πολιτισμού, Δρα Ν. Πουλιανού, στην Άγκυρα, παρά το γεγονός ότι συμμετείχε και εκπροσωπούσε την Ελλάδα ως ανώτατο εκλεγμένο μέλος (Ταμίας) του Συμβουλίου των Ευρωπαίων ανθρωπολόγων. Με αυτού του επιπέδου τη μεθοδολογία προσπάθησαν αυτά τα στελέχη να παρεμποδίσουν τη μετάβασή του στην Τουρκία, την ίδια ώρα που για «υμέτερες» και παντελώς άχρηστες πολυπληθείς αποστολές (σε ΗΠΑ, Γαλλία, Γερμανία κλπ) ως δια μαγείας βρέθηκαν οι οικονομικοί πόροι, ακόμα και 2 χρόνια μετά το περίφημο: «Χρήματα υπάρχουν». Κάποιοι ξένοι προχώρησαν επίσης σε αντίστοιχες «μπαγαποντιές», παρεμποδίζοντας με τη σειρά τους και αυτοί ανεπιτυχώς την αντίστοιχη συμμετοχή, αλλά εκείνοι τουλάχιστον δεν ανήκαν σε ελληνικό δημόσιο φορέα, και οι οποίοι στο κάτω - κάτω κοίταγαν τα (όποια) συμφέροντα του δικού τους τόπου. Έτσι, τα έξοδα και αυτού του Συνεδρίου, όπως εξάλλου για 10άδες άλλα, καλύφθηκαν ξανά από την ΑΕΕ.

Η παρουσίαση της αναρτημένης ανακοίνωσης έγινε στην αγγλική γλώσσα, που για οικονομία του χώρου παρατίθεται εδώ δίχως τις συνοδευτικές φωτογραφίες. Αναρτάται επίσης η μετάφραση στην ελληνική γλώσσα, η οποία πάντως είναι εμπλουτισμένη με αναλυτικότερτες επεξηγήσεις (αφού δεν υπόκειται στον περιορισμένο αριθμό λέξεων όπως συμβαίνει στις περιλήψεις των Συνεδρίων), ενώ επιπλέον είναι πιο εύχρηστη σε μαθητές, μιας και ενώπιον αυτών πρωτοπαρουσιάστηκε το αντίστοιχο κείμενο.

Cain and Abel

By Dr Nickos A. Poulianos & Aris N. Poulianos

The biblical reference in the story of Cain and Abel reflects a fact that might occur during the beginning of the Neolithic period. According to the myth, after their eviction from the Eden garden Adam and Eve acquired two sons: Cain who was farmer and Abel who was breeder. Then the firstborn Cain murdered Abel. As wildly known in the beginning of the Neolithic period a great climate change occurred, especially in the Eastern Mediterranean and the Middle East. The melting ice of the last glacial period and the extremely large increase of rainfall (flood of Noah or Deucalion) resulted also to a proportionate increase of vegetation. Followed the “agricultural” revolution, while the always more increasing (over)populations gradually started not only gather their food (as previously too), but permanently settle next to rivers or lakes and cultivating plants. In parallel, the animals’ farming was developed. It is therefore probable the biblical narrative represents the order in which appeared a little earlier the agriculture in the region (on the basis of archaeological data too), that resulted in conflicts to protect different properties, acquiring today an increasing dynamic as the wars and the properties of billions. (Cf. p. 51, Abstracts of the 18^th European Anthropological Congress, 3-6 September 2012, Ankara – Turkey).

Κάιν και Άβελ

Στη σχετική βιβλική αφήγηση αντανακλάται ένα γεγονός που πρέπει να συνέβη κατά τις αρχές της Νεολιθικής περιόδου. Σύμφωνα με τη μυθική αναφορά, μετά από την έξωσή τους από τον Κήπο της Εδέμ, ο Αδάμ και η Εύα απέκτησαν δύο γιους: τον Κάιν που ήταν γεωργός και τον Άβελ που ήταν κτηνοτρόφος. Στη συνέχεια ο πρωτότοκος Κάιν φόνευσε τον Άβελ (από ζηλοφθονία για την αγάπη και την προτίμηση που είχε ο Θεός στον δευτερότοκο γιο. Κατόπιν ο Κάιν τιμωρήθηκε και υπέφερε πολύ στο υπόλοιπο της ζωής του για την αποτρόπαια πράξη. Η βιβλική εξιστόρηση, πέρα από το διδακτικό μέρος σχετικά με την αμαρτία του φόνου και μάλιστα της αδελφοκτονίας, αντανακλά επίσης τις φιλονικίες και τους πολέμους που υπήρξαν - και ουσιαστικά άρχισαν - κατά τη διάρκεια της Νεολιθικής εποχής μεταξύ των κατά πάσα πιθανότητα αμυνόμενων γεωργών και των λόγω επαγγέλματος πιο σκληροτράχηλων κτηνοτρόφων, τους οποίους οι γεωργοί θεωρούσαν καταπατητές).

Εξάλλου, όπως είναι ευρέως γνωστό στις αρχές της Νεολιθικής περιόδου συντελέστηκε μια μεγάλη κλιματική αλλαγή, ιδίως στην Ανατολική Μεσόγειο και τη Μέση Ανατολή. Το λιώσιμο των πάγων μετά την τελευταία παγετώδη περίοδο και η εξαιρετικά μεγάλη αύξηση των βροχών (κατακλυσμός του Νώε ή του Δευκαλίωνα) είχαν σαν αποτέλεσμα μια ανάλογη αύξηση της βλάστησης. Ακολούθησε η επονομαζόμενη «γεωργική» επανάσταση (όπου οι άνθρωποι σταδιακά έπαψαν να είναι μόνο κυνηγοί και τροφοσυλλέκτες - όπως ήταν στην Παλαιολιθική και Μεσολιθική εποχή - αλλά άρχισαν να εγκαθίστανται πιο μόνιμα σε διάφορα μέρη - κυρίως κοντά σε όχθες ποταμών και λιμνών - καλλιεργώντας φυτά για τη διατροφή τους, όπως το σιτάρι και το κριθάρι. Σαν ένα πολύ αρνητικό όμως επακόλουθο των νέων συνθηκών μπορεί να λογαριαστεί ο συνεχώς αυξανόμενος υπερπληθυσμός, που μέχρι σήμερα ταλανίζει την ανθρωπότητα, με βασικό χαρακτηριστικό τον εθισμό στη βία που τον συνοδεύει). Παράλληλα με τη μόνιμη εγκατάσταση και τη γεωργία αναπτύχθηκε επίσης η κτηνοτροφία ως διατροφική αναπλήρωση των θηραμάτων του κυνηγιού, δημιουργώντας ταυτόχρονα και διάφορες καινούργιες πολιτισμικές συνήθειες, όπως αυτές των οικισμών και των πόλεων.

Επομένως, είναι πιθανό πως η βιβλική εξιστόρηση αντιπροσωπεύει τη σειρά με την οποία εμφανίστηκε λίγο νωρίτερα η γεωργία στην περιοχή από την κτηνοτροφία (όπως προκύπτει από τα αρχαιολογικά επίσης δεδομένα).

Εξάλλου φαίνεται πιο φυσική εξέλιξη αρχικά να καλλιεργήθηκαν κάποια φυτά όταν δημιουργήθηκαν οι πρώτες μόνιμες εγκαταστάσεις - παράλληλα με τη συνέχιση του κυνηγιού σε διπλανά δάση και βουνά - και μετά οι άνθρωποι να περιμάζεψαν τα πρώτα κουταβάκια διαφόρων ζώων - όπως αιγοειδών, χοίρων, σκύλων, βοοειδών κλπ - που οδήγησαν στην απόκτηση κοπαδιών, αν μη τι άλλο σε ευρεία κλίμακα. (Μόνο σε πιο ψυχρά κλίματα, αρκετά βορειότερα εκτρέφονταν για κτηνοτροφικούς σκοπούς ήδη από την Ανώτερη Παλαιολιθική, ελάφια και τάρανδοι). Οι αντιδικίες μεταξύ των γεωργών και των κτηνοτρόφων ήταν επόμενο να υπήρξαν έντονες, οι οποίες συχνά έφταναν σε συγκρούσεις ακόμα και «αδελφοκτόνες», ενώ αργότερα όλο και πιο συχνά κατέληγαν επίσης σε πολέμους. Οι γεωργοί προσπαθούσαν αρχικά να προστατέψουν τις σοδειές στα σπαρτά τους απέναντι στις «επιδρομές» των κοπαδιών των κτηνοτρόφων, οι οποίοι συνήθως δεν αναγνώριζαν τα όρια των καλλιεργημένων εδαφών. Παρόμοιες διαμάχες κράτησαν μέχρι πολύ πρόσφατα (ακόμα και μετά το Μεσαίωνα, σε όλο τον κόσμο), καθώς οι κτηνοτρόφοι θεωρούσαν απαράβατο δικαίωμά τους να βόσκουν τα κοπάδια τους χωρίς κανένα περιορισμό οπουδήποτε, μιας και ο Θεός δεν όρισε πουθενά σύνορα (συχνά όμως επιβαρύνοντας το περιβάλλον με την αποψίλωση της βλάστησης). Μόνο με την ανάπτυξη των σύγχρονων κρατών, της νομοθεσίας και της ανάλογης κρατικής παρέμβασης, καθορίστηκαν τα όρια των καλλιεργήσιμων εδαφών και των βοσκότοπων, ώστε να μην εμποδίζει ο ένας τις δραστηριότητες του άλλου, με απώτερο επιδιωκόμενο σκοπό να ωφελούνται όλοι οι άνθρωποι τόσο από τα γεωργικά, όσο και τα κτηνοτροφικά προϊόντα.

Οι συγκρούσεις με βάση τους προαναφερόμενους λόγους υπεράσπισης των όποιων κατά καιρούς περιουσιακών στοιχείων, απέκτησαν σταδιακά μια αυξανόμενη δυναμική, όπως τελικά είναι η σημερινή μορφή των πολέμων, αλλά ακόμα και οι περιουσίες δισεκατομμυρίων ευρώ που απαντώνται ανάμεσα σε μέλη των σύγχρονων κοινωνιών.

ΕΠΙΣΤΡΟΦΗ ΣΤΑ ΠΕΡΙΕΧΟΜΕΝΑ